Als de premier van de derde economische macht ter wereld zegt dat zijn land de ergste crisis sinds de Tweede We­reld­oorlog beleeft, is er heus iets aan de hand. De Japan­se premier Naoto Kan maakte zondag een onuitgesproken verwijzing naar het vallen van de atoombommen op Hi­ro­shima en Nagasaki, indertijd het begin van ontreddering, overgave en uiteindelijk van een wederopbouw die zijn weerga niet kende.

Qua ontreddering en ontwrichting komen de zeebeving en de kettingreactie die daarop volgde (eerst de tsunami, toen de semi-meltdown in de nucleaire reactoren) wel in de gedachten op, maar er is toch een groot verschil. Oor­log is man made, natuurgeweld niet. Dat maakt wanhoop anders. Oor­log kun je een tweede keer voorkomen, Hi­ro­shi­ma en Nagasaki ook, maar natuurgeweld niet. Voor de Japan­ners is de ramp het bewijs dat het wachten op ‘The Big One’ geen scenario, maar lotsbestemming is. Bij alle mededogen roemt de hele wereld de Japan­se discipline en...