Dit essay is ook te beluisteren.

Een uur geleden kreeg ik mijn laatste vaccinatie. Ik liep vanuit de praktijk van mijn huisarts regelrecht de zomer in, de terrassen zaten weer vol, een kind liet een ijsje vallen en jammerde, een bestelscooter raasde langs. Heel even leek alles weer gewoon. Ik moest denken aan het gesprek dat ik begin 2020 had met de Amerikaanse professor Priscilla Wald over haar boek Contagious: Cultures, Carriers, and the Outbreak Narrative uit 2008.

Zij beschrijft hoe epidemieën sinds de oudheid een grote rol hebben gespeeld bij het ontstaan van speculaties en complottheorieën. ‘In tijden van crisis hebben mensen behoefte aan duidelijkheid te midden van alle chaos, angst en eenzaamheid. Ze zijn dan vatbaarder voor radicaliteit en alle vormen van ongelijkheid nemen toe, bijvoorbeeld op het gebied van gender, inkomen en afkomst,’ aldus Wald.

‘In tijden van crisis groeit het geloof dat nationale grenzen bescherming kunnen bieden tegen overdraagbare...