<div class="lead">
Het vluchtelingendebat ontspoort. Beide kampen dreigen de realiteit uit het oog te verliezen. En die realiteit is juist het probleem, stelt Simon Sluizer, docent realiteitszin aan de International University Collegetour, in zijn boek Really? How Reality Impacts the Way we Live.
</div>
Waarom komt u juist nu met een boek over de realiteit? 
‘Ik deed onderzoek naar opvang in de eigen regio. Wat bleek: zelfs in Aleppo wilden mensen het liefst opgevangen worden in hun eigen regio. Of om precies te zijn, in hun eigen huis. Dat verbaasde mij, want waarom zou je je leven wagen om naar Europa te gaan, waar niemand op je zit te wachten, als je het liefst in je eigen huis wilt blijven wonen.’
En hoe zat het? 
‘Het bleek dus dat de realiteit het onmogelijk maakte voor die mensen om in hun eigen huis te blijven.’
Kunt u dat uitleggen? 
‘De realiteit heeft ervoor gezorgd dat veel huizen zijn ingestort omdat er reële bommen op zijn gegooid. Als je een beetje op internet zoekt, blijken daar ook ­reëel foto’s van te zijn. Ik wil mijn eigen vakgebied niet bij iedereen opdringen, maar je zou kunnen stellen dat het oorlogsgeweld in Syrië een reëel probleem is. En de realiteit dwingt mensen te vluchten. Wat dat betreft snap ik best dat steeds meer mensen zich tegen de realiteit keren.’
Hoe keren mensen zich tegen de realiteit? 
‘Met argumenten. Ik denk dat argumenten eigenlijk het enige middel vormen om met de realiteit om te gaan. Het alternatief is ontkenning. Probleem is dat als je de realiteit ontkent, de realiteit je op den duur gewoon weer inhaalt.’
In welke argumenten heeft u zelf het meeste vertrouwen? 
‘De jij-bak.’
Is de jij-bak niet het makkelijkste argument dat er is? 
‘Nee wat jij zegt is makkelijk!’
U doet nu al meer dan tien jaar onderzoek naar de realiteit. Wat voor beeld heeft u er inmiddels van gekregen? 
‘Ik moet zeggen, hoe meer ik mij in de realiteit verdiep, hoe minder respect ik er voor op kan brengen.’
Past het een wetenschapper zo’n mening te hebben over zijn of haar onderzoeksgebied? 
‘Als wetenschapper moet je natuurlijk proberen zo neutraal mogelijk tegenover je onderwerp te staan. Maar ik schaam mij niet om te zeggen dat ik geen liefhebber ben van de realiteit. Ik geloof dat je ook wel een hart van steen moet hebben om vrede te hebben met de realiteit. Ik heb, als ik eerlijk ben, steeds meer sympathie voor mensen die een loopje nemen met de realiteit.’
Maar als mensen een loopje nemen met de realiteit, gaat dat niet ten koste van de feiten? 
‘Breek mij de bek niet open over de feiten. Ook daar heb ik mij beroepshalve in verdiept. En geloof mij, die liegen er niet om. Probleem met de feiten is dat ze zich nogal makkelijk laten verdraaien.’
Bij de publieke omroep in Nederland heeft men nu besloten dat de feiten er niet toe doen. 
‘Ik kan daar wel begrip voor opbrengen. Hun taak is om veel kijkers en luisteraars te trekken. Dat gaat niet lukken als je je tot de feiten beperkt. De realiteit maakt een goede discussie vaak onmogelijk. Dat neemt niet weg dat er zo nu en dan iets feitelijks gezegd wordt. Maar als de feiten geweld wordt aangedaan, is er niemand die zich daar verantwoordelijk voor voelt.’
Weer de realiteit dus. 
‘Precies, we zullen toch langzaam moeten gaan beseffen dat de realiteit het probleem is.’
Waarom wordt er dan niets aan de realiteit gedaan?
<div class="figure--right">
<figure id="post-313280 media-313280" class="align-none"><img decoding="async" src="https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2016/01/Really-Micha.jpg" alt="" /></figure>
</div>
‘Het probleem met de realiteit is dat zij weerbarstig blijkt. Er is weinig tegen te beginnen. Wat dat betreft snap ik best dat mensen hun toevlucht nemen tot argumenten, daar kan je meer kanten mee op. Toch vrees ik dat we de realiteit onder ogen moeten zien te komen.’
<div class="info-box">
Professor Simon Sluizer, <a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Satire" target="_blank">Really? How Reality impacts the way we live</a>, University Collegetour Press, 2015, 355 p., € 34,80.
</div>

Gerelateerd