<div class="lead">
50Plus presenteerde senioren een sigaar uit eigen doos. In de Kamer hangt nu de geur van wilde beesten.
</div>
Wat heb ik genoten van de sarcastische gezichtsuitdrukking van Hans Wiegel tijdens de uitzending van Buitenhof op 5 februari. De oud-VVD-leider zat er om zijn mening te geven over de pensioenplannen van zijn vroegere fractievoorlichter Henk Krol (‘U moet wel weten dat ik homoseksueel ben,’ zei de huidige 50Plus-voorman bij de sollicitatie. ‘En u moet weten dat ik heteroseksueel ben. U bent aangenomen,’ antwoordde Wiegel). Van Krols pensioenplannen liet de liberaal overigens geen spaan heel. 50Plus wil de AOW-leeftijd, die in 2012 met veel pijn en moeite werd verhoogd van vijfenzestig naar zevenenzestig jaar, weer verlagen. Wiegel bracht in herinnering dat zelfs de oude Drees al bepleitte dat de AOW-leeftijd moest worden aangepast aan de stijgende levensverwachting van de Nederlanders. Mooi om te zien hoe een politiek icoon uit de jaren zeventig en zijn toenmalige persman na zoveel decennia de degens kruisten.
50Plus heeft besloten bij deze verkiezingen een groot nummer te maken van de AOW-leeftijd, en het ziet ernaar uit dat de seniorenpartij daar weinig plezier aan gaat beleven. Op zich is er alle reden om bij de kabinetsformatie opnieuw naar de AOW-leeftijd te kijken. In het regeerakkoord van het tweede kabinet-Rutte werd geen rekening gehouden met het verschil tussen zware en lichte beroepen en hoog- en laagopgeleiden. De professor, de buschauffeur, de bouwvakker en de loodgieter – ze moesten voortaan allemaal tot hun zevenenzestigste doorwerken. Terwijl het in Duitsland zo geregeld is dat een bouwvakker die op zijn achttiende is begonnen en vijfenveertig jaar heeft gewerkt, eerder het arbeidsproces uit mag dan een hoogleraar die eerst nog tot zijn zevenentwintigste heeft gestudeerd. In hun verkiezingsprogramma’s pleiten GroenLinks en PvdA voor een variant op dat Duitse model.
50Plus pakt het heel wat radicaler aan. Net als de PVV en de SP vinden Krol en zijn partijvoorzitter Jan Nagel dat de verhoging van de AOW-leeftijd integraal moet worden teruggedraaid. Ook voor professoren, zakenmensen, consultants, advocaten, notarissen en journalisten op leeftijd. Volgens het Centraal Planbureau en het ministerie van Financiën is dat een dure grap: de rekenmeesters komen uit op zo’n 12 miljard euro. Maar voor 50Plus is verlaging van de AOW-leeftijd uitgegroeid tot een heilige koe. Anders dan PVV en SP hebben de senioren er zelfs een breekpunt van gemaakt: als er tijdens de kabinetsformatie niet over kan worden gepraat, zal 50Plus niet toetreden tot Rutte III of Buma I.
Aanvankelijk was het standpunt van de partij niet in beton gegoten. Maar toen Thijs Broer en ik Krol begin februari interviewden in het Haagse café De Zwarte Ruiter, zei hij opeens met grote stelligheid: ‘Als er straks bij de formatie niet gesproken kan worden over het indexeren van de pensioenen en het verlagen van de AOW-leeftijd naar 65, doe ik níet mee aan een nieuw kabinet!’ Een paar dagen later herhaalde hij dat tijdens het Noordelijk Lijsttrekkersdebat in Groningen.
Aan die ferme uitspraken ging het een en ander vooraf. Maurice de Hond, trouwe steun en toeverlaat van partijvoorzitter Nagel sinds ze in een grijs verleden samenwerkten bij het VARA-radioprogramma In de Rooie Haan, legde zijn peilgroep de vraag voor of de AOW-leeftijd moest worden verlaagd. Een nipte meerderheid was daarvoor, maar onder Nederlanders tussen de 55 en 64 jaar lag dat percentage veel hoger. Een groot deel van die respondenten overwoog niet op Krol maar op Roemer of Wilders te stemmen. Dus raadde De Hond zijn vriend Nagel aan van de verlaging van de AOW-leeftijd een breekpunt te maken en Krol nam het op zich dat standpunt naar buiten te brengen. Waarna De Hond de leden van zijn peilgroep meteen de vraag voorlegde wat ze van de uitspraak van Krol vonden. 79% van de 50Plus-kiezers reageerde positief, net als 56% van de PVV-aanhangers.
Het breekpunt leek uitermate geschikt om kiezers van de PVV en de SP af te snoepen.
Leek, want inmiddels heeft het verhaal een andere wending genomen. Bij vragen over de betaalbaarheid van de verlaging van de AOW-leeftijd verwees 50Plus wekenlang naar een onderzoek dat de economen Harrie Verbon en David Hollanders op verzoek van de partij aan het verrichten waren. Afgelopen dinsdag verscheen het rapport van de twee economen. Ze oordeelden dat de verlaging van de AOW-leeftijd alleen haalbaar was als de uitkeringen van de gepensioneerden voortaan achterbleven bij de lonen in het bedrijfsleven. Met andere woorden: 50Plus presenteerde de senioren een sigaar uit eigen doos. Een middag lang maakte de Haagse pers jacht op een geïrriteerde Krol die op zijn Donald Trumps de journalisten toesnauwde: ‘Nu is me duidelijk aan welke kant jullie staan.’
<q class="pull-left">Het AOW- breekpunt leek uitermate geschikt om kiezers van de PVV en de SP af te snoepen. Leek.</q>
Ondertussen beschuldigde Sybrand Buma 50Plus van ‘volksverlakkerij’, noemde Emile Roemer het standpunt van de seniorenpartij ‘onbegrijpelijk’ en zagen voorzitter Jan Nagel en pensioendeskundige Martin van Rooijen zich gedwongen afstand te nemen van hun fractievoorzitter.
Sinds dinsdag hangt in het Kamergebouw de geur van wilde beesten die Henk Krol dreigen te verscheuren.
<div class="info-box">
Meer Max? Schrijf je in voor de <a href="https://www.vn.nl/service/vrij-nederland-nieuwsbrief/" target="_blank">VN-nieuwsbrief</a>.
</div>