Cruijff formuleerde nooit de kern van zijn filosofie. Die was zo simpel, die had iedereen toch wel begrepen? De realiteit leert dat juist over deze hoofdlijnen het ene na het andere misverstand ontstaat.
Als vijfentwintigjarige ben ik van de generatie die Johan Cruijff heeft leren kennen in de bibliotheek. Toen Cruijff stopte met voetballen, was ik nog niet geboren. Toen hij zijn trainersloopbaan beëindigde, moest ik nog leren lezen en schrijven. Cruijff was in mijn jeugd vooral een mythische figuur die voor mij alleen in verhalen bestond. Ik verslond het ene na het andere boek over Cruijff en het legendarische Ajax van de jaren zeventig. Ook het totaalvoetbal van Oranje in 1974 fascineerde me mateloos. Totaalvoetbal was het idee van coach Rinus Michels dat iedere verdediger ook een aanvaller was, zoals iedere aanvaller ook een verdediger was. Een gedachte die nu bij iedere ploeg op niveau terugkomt, maar destijds vernieuwend was. Totaalvoetbal was een element van de Hollandse...
