Profiel / Johan Polak / De laatste klassieke uitgever

‘In zijn droom wandelde Johan vaak door Amsterdam, en aan de overkant van de straat liep een groepje mensen met hem mee. Zij keken naar hem, hij naar hen, maar ze konden elkaar niet bereiken.’ Frans Goddijn zit op een bankje tegenover de Athenaeum Boekhandel, op het Amsterdamse Spui. In Polaks laatste jaren was Goddijn diens partner in een maatschap, nu is hij beheerder van de stichting die naar de uitgever is genoemd. Hij kijkt uit over het plein en vervolgt: ‘In een andere droom liep hij langs een pand in de binnenstad en wist zeker: dit huis is ooit van mij geweest, er moet hier nog ergens een bibliotheek van mij staan. Maar hij kon er niet naar binnen.’ In die nachtmerries toonden zich Polaks drijfveren, volgens Goddijn. ‘Hij wilde de herinnering levend houden aan wat in de oorlog ten onder ging. De mensen en de boeken.’

Tot vlak voor zijn dood kwam Johan Polak hier vrijwel dagelijks. Om kranten te knippen in het Athenaeum...