‘Toestroom naar praalgraf Franco sinds voornemen Spaanse regering zijn resten te herbegraven.’

‘Gevangen verzetsleider Rifgebied in hongerstaking.’

Twee recente nieuwsberichten die niets met elkaar te maken hebben, over de populariteit van Franco en over de strijd van de Riffijnen. Ogenschijnlijk dan toch, want het lot van die twee is al sinds de jaren twintig van de vorige eeuw nauw met elkaar verbonden.

Iedereen kent generaal Franco van de bloedige Spaanse Burgeroorlog eind jaren dertig; ook wel de generale repetitie van de Tweede Wereldoorlog genoemd. Wat weinig mensen weten, is dat deze kleine, megalomane Spanjaard zijn eigen proeftuin had in de Rif-Republiek: een stukje autonoom kustgebied in het noorden van Marokko, waar Afrika en Europa elkaar bijna raken.

Het lukte Franco maar niet de Berbers te verslaan en de prille Rifstaat de nek om te draaien. Dus vroeg hij om chemische wapens bij zijn Duitse vrienden.

Spanje en Frankrijk vochten daar een brute oorlog tegen de...