<div class="lead">
Feminisme is geen proces dat enkel vooruitgang kent: met een anti-abortuswet wordt Poolse vrouwen zomaar het recht op beschikking over hun eigen lichaam ontnomen.
</div>
Vorige week was ik op een conferentie voor componisten uit alle uithoeken van Europa, waar ik een Poolse producer sprak. ‘In Polen hollen we momenteel met z’n allen achteruit’, zei hij. ‘Maar het lijkt wel alsof het de rest van Europa niet zo interesseert.’
Nou wist ik wel dat er in Polen een nogal rechtse regering was aangetreden, maar ik kreeg pas door hoe ernstig de zaken er voor staan toen ik vanochtend, via via, op Twitter vernam dat duizenden vrouwen de straat op gingen in Warschau om te protesteren tegen een anti-abortuswet. Sterker nog: na wat zoekwerk vond ik cijfers waaruit bleek dat de algemene vrouwenstaking verder ging dan wat protesten: in sommige grote steden is 60 procent van de vrouwelijke werknemers vandaag niet op hun werk komen opdagen.
Wat is er aan de hand? Bisschoppen en kardinalen hebben in het streng-katholieke Polen een oproep gedaan om abortus te verbieden. De conservatief-rechtse regeringspartij PiS (ik laat grappen even achterwege hier) is meegegaan in dat verzoek, en heeft een wet goedgekeurd die elke vorm van abortus verbiedt, behalve wanneer er direct levensgevaar dreigt voor de zwangere. De wet moet nu nog door de senaat heen, maar Poolse vrouwen koesteren weinig illusies: de huidige regering heeft hen al vaker verbaasd.
Stel je voor: je wordt verkracht, raakt zwanger, en dient vervolgens de zwangerschap uit te zitten, het kind te baren en op te voeden. Niet alleen ben je door de verkrachting mentaal getekend voor het leven – je lichaam wordt je afgepakt, evenals een ton in euro’s en achttien jaar van je leven. De biologische vader van het kind, die dit leed veroorzaakt heeft, leeft ondertussen lekker verder. Ja, tenzij hij gestraft wordt natuurlijk, maar laten we wel wezen: die kans is nog altijd erg klein.
<q class="pull-left">Het recht om géén kinderen te krijgen wordt hen – voor een deel – afgenomen.</q>
Dit is een doemscenario, recht uit de jaren vijftig, waar vrouwen in Polen daadwerkelijk rekening mee moeten houden. Het recht om géén kinderen te krijgen wordt hen – voor een deel – afgenomen. Aan de andere kant wordt er geknipt in het recht om wél kinderen te krijgen: vruchtbaarheidsbehandelingen als IVF worden in de nieuwe wet niet langer vergoed, het invriezen van embryo’s wordt verboden en per terugplaatsing mag slechts één bevruchte eicel worden gebruikt. Hierdoor worden IVF-behandelingen verschrikkelijk duur, en ook nog eens significant minder kansrijk. Waar vrouwen de afgelopen eeuw hard hebben gestreden om te mogen beschikken over hun eigen lichaam, neemt de Poolse regering hen hun lichaam weer af.
<a data-ga-category="embedded-article" data-ga-action="clicked" data-ga-label="" href="https://www.vn.nl/eindelijk-ierland-verbreekt-de-stilte-rondom-abortus/" class="article-embed article-embed--right">Lees ookEindelijk: Ierland verbreekt de stilte rondom abortus25 september 2015</a>In Nederland wil men nog wel eens tegen jonge feministen roepen dat ze niet zo moeten zeiken. In Nederland is alles immers &#8216;prima geregeld&#8217; voor de vrouwtjes. Als we ons écht willen inzetten, dan moeten we het maar eens hebben over vrouwenrechten in moslimlanden, daar is het pas erg gesteld. Wat er momenteel in Polen gebeurt, middenin de EU, laat zien dat deze redenering klinkklare nonsens is.
Feminisme is geen proces met een begin- en een eindstation. Sterker nog: het is niet eens een proces dat louter vooruitgang kent. De rechten die onze voorgangers hebben verworven lijken vanzelfsprekend, maar twee landsgrenzen verderop worden ze gewoon weer teruggedraaid. Verworven rechten moeten verdedigd blijven worden, en tegelijkertijd dienen we vrouwen bij te staan wier rechten dreigen te worden afgepakt. Ver weg, en dichtbij.

Gerelateerd