<div class="lead">
In Rusland zijn ze bezig met een wet om de straffen van huiselijk geweld te verminderen. In plaats van een misdrijf wordt het een &#8216;administratieve overtreding&#8217; voor een beter onderscheid tussen &#8216;serieus&#8217; geweld en een huiselijke corrigerende klap, want: &#8216;je wordt geslagen, dus er wordt van je gehouden&#8217;.
</div>
Wat is redelijk? Een corrigerende tik, een klap in het gezicht, of een afranseling? En, wat zijn “serieuze&#8221; gevolgen te noemen — een gekrenkt ego, een blauwe plek, of een hersenschudding? De afgelopen weken is de Russische media in de ban van het thema huiselijk geweld. Dat wordt tijd, zou je denken. Volgens overheidsstatistieken, vinden in Rusland 40 procent van de geweldsdelicten plaats in familiecontext. Per dag worden er 36,000 vrouwen en 26,000 kinderen thuis mishandeld. Deze cijfers komen maar terloops ter sprake in de discussies. Centraal staat namelijk een aanpassing van de wet die huiselijk geweld nu omschrijft als een misdrijf en voorstelt het te herindelen als een administratieve overtreding. In gewone taal: riskeert een man die zijn vrouw slaat nu twee jaar gevangenisstraf, met de wetswijziging komt hij er waarschijnlijk binnenkort mee weg met een boete van hooguit 470 euro. Dat gaat natuurlijk ten koste van het familiebudget want in verreweg de meeste huishoudens zijn mannen nog steeds de verdieners.
<h3 class="p1">Onderscheid tussen tirannie en een &#8217;emotionele klap&#8217;</h3>
Het voorstel werd op woensdag goedgekeurd door het Russische parlement, met twee stemmen tegen, en 385 voor. Na een derde lezing, groen licht van het senaat en een laatste blik van Poetin wordt de aanpassing geldig. Eigenlijk is het praktisch al een fait accompli. Want als het Kremlin geen voorstander was geweest, was het nooit zover gekomen. De meeste Russen zullen de gevolgen pas voelen als ze straks op een lokaal politiebureau zitten. Daar zal door een onderbetaalde politieagent worden bepaald of er sprake is van redelijk geweld (symptoom: blauwe plek, mogelijke straf: boete) of zwaar geweld (symptoom: ziekenhuisopname of blijvend letsel, mogelijke straf: gevangenis.) Gelukkig is er ook een tussenoptie voor diegene die liever niet wil wachten op een hersenschudding. Als er minstens twee keer in hetzelfde jaar geweld plaatsvindt, dan geldt het ook als een misdrijf. Wel wordt er geëist dat het slachtoffer beide keren persoonlijk aangifte doet en al het bewijsmateriaal zelf verzamelt, zoals een medisch rapport en getuigen bijvoorbeeld.
Volgens parlementariër Olga Batalina moeten deze regels ervoor zorgen dat er onderscheid kan worden gemaakt tussen &#8216;huishoudelijk tirannen die de neiging hebben tot fysiek geweld&#8217; en geweld dat plaatsvindt in een &#8216;situationeel emotioneel conflict.&#8217; Want dat laatste gebeurt weleens bij iedereen, niet? Het moet de wet ook eerlijker maken, want de huidige regels discrimineren tegen naaste familieleden. Iemand kan de gevangenis ingaan voor het uitdelen van een klap aan een neef, maar een straf krijgen voor dezelfde klap aan een vriend, legde een (mannelijke!) advocaat deze week uit aan radiostation Ekho Moskvy. Dat is niet logisch.
<q class="pull-left">Deze regels moeten ervoor zorgen dat er onderscheid kan worden gemaakt tussen &#8216;huishoudelijk tirannen&#8217; en geweld in een &#8216;situationeel emotioneel conflict.&#8217;</q>
Vrouwenactivist Alyona Popova, die ook meedeed aan het programma, kon haar oren niet geloven. &#8216;Hebben we het nu echt over wat voor soort klap en aan wie, het meest wenselijke is? Alle agressie is erg!&#8217; riep ze uit. Daar heeft ze een belangrijk punt. Want de discussie rondom de wet spreekt boekdelen over de heersende Russische mentaliteit. De vraag die wordt gesteld is niet of agressie tolereerbaar is, maar wanneer.
Achter de legalistische redenen die worden gebruikt om de nieuwe wet te verdedigen, schuilt een duidelijk ultraconservatieve ideologie over de machtsverhouding tussen familieleden. &#8216;In Russische families rust de relatie tussen ouders en kind op autoriteit en macht&#8217;, alzo de auteur van de wet Jelena Mizoelina, die eerder al de grenzen van de absurditeit testte met haar homopropagandawet. Het zwartmaken van ouders voor een &#8216;tik&#8217; is onaanvaardbaar, zei ze, al schetsend hoe honderden ouders de gevangenis in kunnen gaan als een kind op school verschijnt met een blauwe plek. 
<h3 class="p1">Een piramide van geweld</h3>
De Russisch Orthodoxe Kerk deed er nog een schepje bovenop: &#8216;indien redelijk en uitgevoerd met liefde, is het uitdelen van lichamelijke straf een essentieel recht voor ouders dat hun is gegeven door God&#8217; zei het in een statement. In Rusland zullen veel mensen het daarmee eens zijn. Hier draait het om de wet van de sterkste. Dat geldt voor hoe Rusland de wereld ziet, hoe het Kremlin met minderheden en critici omgaat, maar ook in vriendschappen en families. Moeders geven hun kinderen vaker dan niet een corrigerende tik en uitbranding. Op hun beurt &#8220;corrigeren&#8221; mannen weer vrouwen en kinderen. Het creëert een gewelddadige piramide waar iedereen zijn recht op agressie laat gelden op diegene onder hem. Zelfs als uitdrukking van liefde. &#8216;Je wordt geslagen, dus er wordt van je gehouden&#8217; is een veel voorkomende Russische uitdrukking. 
<q class="pull-left">De Russisch Orthodoxe Kerk: &#8216;indien redelijk en uitgevoerd met liefde, is het uitdelen van lichamelijke straf een essentieel recht voor ouders dat hun is gegeven door God&#8217;</q>
&#8216;We worden aangeleerd om sterk te zijn, maar niemand legt ons uit wanneer en hoe we die kracht moet gebruiken,&#8217; legt een Russische vriendin uit. Zij en haar broer werden thuis door hun stiefvader regelmatig hard geslagen. Hij met een riem, zij met de vuist. Hetzelfde geldt voor de rest van mijn vriendengroep die, als ze zelf al geen huiselijk geweld hebben meegemaakt, allemaal wel iemand kennen. Geweld spreidt zich door de Russische maatschappij heen als een olievlek. In het programma van Ekho werd een bericht voorgelezen van iemand uit de slachtofferopvang. Veel van de slachtoffers die ze behandelde waren zelf getrouwd met een politieman, vertelde ze. (Diezelfde mensen die straks moeten bepalen of een blauwe plek serieus genoeg is.)
Op televisie zijn er wekelijkse talkshows waarin celebrities met uitlopende mascara vertellen hoe ze bij hun haren de trap zijn afgesleurd door hun, al even beroemde, ex. Maar tot nu toe heeft geen enkele ster zich uitgesproken over de nieuwe wet, vertelde Popova. Want hoewel geweld veel voorkomt, wordt het nog steeds gezien als een privé-aangelegenheid in plaats van een sociale kwestie. Onder de nieuwe wet van Mizoelina, wordt dat gevoel nog eens een keer versterkt door de Russische autoriteiten. &#8216;Het is voor ons belangrijk dat we ons niet teveel bemoeien met gezinnen&#8217; vertelde Vyacheslav Volodin, voorzitter van de Doema en lang vertrouwenspersoon van Poetin, woensdag aan het persbureau Interfax. &#8216;We creëren de condities voor sterke families.&#8217;
Voor het Kremlin geldt: ware liefde is immer tough.