Leo Vroman (1915-2014)

De oudste Nederlandse schrijver is niet meer. Achten­negentig is Leo Vroman (1915-2014) geworden. Had hij 10 april nog gehaald, dan was hij negenennegentig. Terwijl ik dat opschrijf, vraag ik mij af hoe belangrijk hij dat had gevonden. Het wedstrijd­element daarin – nóg een jaar, de oúdste zijn – was vermoedelijk niks voor hem, de alles-­relativeerder. Maar het blijven leven wel.

Leo Vroman was een overlever pur sang. Als joodse student ontvluchtte hij net op tijd Nederland, voor de Duitsers kwamen. Via Engeland ging hij daarna naar Nederlands-Indië, waar hij door de Japanners werd geïnterneerd. Hij overleefde de Jappenkampen, daarna overleefde hij als gevangene in Japan bombardementen. Hij heeft daarna uit het leven gehaald wat hij eruit kon halen. Zijn poëzie, die de dichtbije weerslag was van zijn bestaan, vierde dat leven, tot in de kleinste biologische cel. Al bleven de onuitwisbare herinneringen. Daar vermocht geen ‘duif van honderd pond,...