Een goedkope, zonnige plek, met goede internetverbinding. Dat is waar digital nomads naar zoeken. En misschien heb je zelf ook weleens gedacht: waarom videobellen in de grijze, miezerige winter, als dat ook onder een palmboom kan? Maar het is niet zonder gevolgen. ‘Ik ken genoeg mensen die hun huis kwijt zijn, omdat aan nomads meer te verdienen valt.’

Bouwen met tweedehands bouwmaterialen kán, maar kost wel behoorlijk wat arbeidskracht. Dat hoeft geen probleem te zijn, vinden de architecten van bureau Superuse. Als de overheid maar eens zou helpen met de juiste belastingen. 

Dertig jaar geleden richtten Nathalie de Vries en Jacob van Rijs samen met Winy Maas architectenbureau MVRDV op. ‘We hebben er in ons werk altijd naar gestreefd om ruimte te geven aan individuen – en daarin tegelijkertijd ook weer nieuwe plekken voor gemeenschappelijk en openbaar leven te maken.’

De waarde van een huis staat of valt met het land waarop het staat. Maar wat als dat land verdwijnt? Dan raakt klimaatverandering die ene constante van de Nederlandse economie: de almaar stijgende huizenprijzen. ‘Prima als ze zes meter onder NAP huizen gaan bouwen. Maar zeg er dan wel eerlijk bij dat die huizen maar vijftig jaar meegaan.’

Nadat het pand in de Marnixstraat te Amsterdam door de ME en politie ontdaan werd van de krakers die het bezet hadden, nam journalist Koen Bruning een kijkje. Hij sprak met de krakers en zag de waarde van kraken voor samenlevingen, steden en politiek.

Voor studenten is het vinden van een woning of kamer een groot probleem. De kamers zijn te klein, de prijzen te hoog. Een mogelijke oplossing zijn campussen, schrijft Ama Boahene, voorzitter van de Studentenvakbond, voor De Onderstroom. En niet alleen voor het woningprobleem.

Het CBS concludeerde dat de jarenlange stijging van het aantal dak- en thuislozen in 2021 tot stilstand is gekomen. Maar deze cijfers bieden een beperkte blik op dak- en thuisloosheid, stelt onderzoekster Catelijne Akkermans voor De Onderstroom, waardoor hele groepen buiten de boot vallen.

Kan het onteigenen van de woningvoorraad van grote vastgoedbedrijven een oplossing zijn voor de woningcrisis? In Berlijn is het debat daarover inmiddels gekanteld. Kunnen we daar een voorbeeld aan nemen?

De wooncrisis is in wezen een financiële en ongelijkheidscrisis, stelt journalist Hans de Geus. In deze analyse voor het nieuwe journalistieke platform De Onderstroom draagt hij een aantal oplossingen aan.

De Tweebosbuurt in Rotterdam wordt gesloopt. Postbezorger Ahmed Abdillahi ziet zijn voormalige wijk tegen de vlakte gaan en kan geen andere conclusie trekken dan dat de sloop symbool staat voor grotere, landelijke problemen.

De huidige maatschappelijke problemen vragen om progressieve antwoorden. Die zijn er genoeg, maar de vertaling naar de praktijk blijft vaak uit. Daarom richt Progressief Café De Onderstroom op, een journalistiek platform dat ideeën uit de onderstroom van de samenleving naar beleid en praktijk vertaalt.

Naar schatting is een op de tweehonderd panden, van luxeflats tot bedrijfsruimten, in criminele handen. Maar particuliere verhuurders die vrezen voor de harde hand van de burgemeester bellen de politie niet. ‘En die crimineel begint een paar straten verder gewoon opnieuw.’

Schrijver, rapper en dichter Massih Hutak is oprichter en voorman van Verdedig Noord, een groep ‘Noorderlingen’ die hun Amsterdamse stadsdeel wil beschermen tegen overname door het grote geld. ‘Het kapitalisme werkt alleen voor de dominante groep.’

In verschillende gemeenten wonen Nederlanders en vluchtelingen met een verblijfsvergunning samen in een gemengd-wonenproject. Hoe bevalt dat? ‘Statushouders zijn erg op zoek naar nieuwe vriendschappen, die vinden ze hier vaak niet.’

Deze crisis is ook een wooncrisis. Jongeren verliezen massaal hun baan, terwijl juist zij het grootste deel van hun inkomen aan huur kwijt zijn. De armoede neemt toe, maar de huren gaan omhoog. Hoe heeft het zo ver kunnen komen? En wat doet het kabinet? ‘Deze minister staat erbij en kijkt er naar.’

Steeds meer huizen worden niet gekocht om in te wonen maar als investering. Er ontstaat een enorme kloof tussen degenen die een huis kunnen kopen en degenen die dat niet kunnen. Welkom in het tijdperk van het baksteenkapitalisme.