Het Laatste
Article image
Nieuwsbericht
Nederlandse windparken zijn kwetsbaar voor cyberaanvallen
In het voorjaar van 2022 lagen drie Nederlandse windparken maandenlang stil door een cyberaanval bij hun buitenlandse toeleverancier. Hoe kunnen we onze stroomvoorziening beter beveiligen? 
Article image
Interview
Mediapionier Ben Smith: ‘We zijn vergeten hoe slecht de media vroeger eigenlijk waren’
Toen het zo’n twintig jaar geleden mogelijk werd te meten hoe vaak iets online werd gelezen of bekeken – ‘traffic’ – werd dat al snel een bepalende factor. Daardoor veranderde de journalistiek, en uiteindelijk ook de democratie, schrijft journalist en voormalig hoofdredacteur van BuzzFeed News Ben Smith in zijn boek Traffic.
Article image
Achtergrond
Een iPhone is prima te repareren, maar Apple steekt er een stokje voor
Weinig bedrijven hebben zo hun stempel gedrukt op moderne technologie als Apple. Apple liet de massa kennismaken met de personal computer, de smartphone en de tablet. Maar het speelde ook een grote rol in de ontwikkeling van deze apparaten tot wegwerpproducten. Valt het tij nog te keren?  
Article image
Interview
Rekenkracht is macht. In de geopolitiek draait alles om computerchips
De export van hightechbedrijf ASML naar China is deze week opnieuw aan banden gelegd. Dankzij ASML bevindt Nederland zich in het middelpunt van een geopolitieke techoorlog. Eentje die al decennia woedt, concludeer je na het lezen van het prijswinnende boek Chip Wars van historicus Chris Miller. ‘China gaat het Westen niet meer kunnen inhalen.’
Article image
Achtergrond
Het archief van onze samenleving is een internetarchief
Het bedrijfsmodel van grote techbedrijven staat haaks op webarchivering voor de publieke zaak, merken webarchivarissen. Dat maakt toekomstige geschiedschrijving lastig. Wie bepaalt wat we straks nog weten van onze communicatie, onze taal, onze digitale creaties en cultuur?
Article image
Rondgang
Waarom zijn onze auto’s veilig maar is ons internet dat niet?
Het internet hoeft geen onveilige plek te zijn waar mensen hun privacy en soevereiniteit verliezen. Zo was het nooit bedoeld. Een groeiende groep publieke instellingen werkt aan alternatieven op basis van publieke waarden.
Article image
Interview
Kunstenares Julia Janssen: ‘Onze aandacht is de handelswaar van deze tijd’
Ze doet al jaren onderzoek naar de invloed van digitalisering op onze fysieke wereld. Voor kunstenares Julia Janssen staat er veel op het spel. ‘Het uitbuiten van kwetsbaarheden is een miljardenbusiness.’
Article image
Achtergrond
Als je statussymbool op wielen kapot is, kan hij vrijwel meteen naar de stort
In de grote steden domineren de e-bikes van Cowboy, Bird en vooral VanMoof inmiddels het fietspad. Veel van deze fietsen belanden ook weer relatief snel op de vuilnisbelt. Wat moet er gebeuren om de e-bike niet te laten eindigen als e-waste?
Article image
Essay
Hoe we van de grote dromen van Marcuse over vrijheid iets kunnen waarmaken
Deze maand verschijnt een nieuwe vertaling van Herbert Marcuses De eendimensionale mens uit 1964. Marcuse stelt dat de moderne mens in de kapitalistische samenleving van de jaren zestig eendimensionaal is geworden. Mensen dromen niet meer van een nieuwe wereld, maar van een nieuwe koelkast. Tom Grosfeld legt Marcuses moderne mens naast die van nu.
Article image
Column
De nieuwe wereld is net zo misogyn als de oude
Voor alle snoevers, voor alle mannen die lachen om de strijdlust over de positie van de vrouw anno 2023, en de ‘stoere’ vrouwen die hen nog steeds echoën: Roxane van Iperen stelt voor een gedachte-experiment te doen.
Article image
Analyse
Waarom programma’s als ChatGPT ons minder menselijk maken
Kunstmatige intelligentie ontneemt ons datgene wat ons een vrij en autonoom gevoel geeft, zegt Tom Grosfeld: handelen, scheppen, creatief bezig zijn en ons capabel voelen. ‘Het heeft een amputerende werking.’
Article image
Analyse
Algoritmische ongehoorzaamheid: zo verzet je je tegen een onzichtbare vijand
Ja, we worden in digitaal in de gaten gehouden, dat weten we nu wel. Maar weten we echt hóé ver het gaat? En wat we eraan kunnen doen? ‘Dwarsliggen in een gedataficeerde wereld is een teken van digitale volwassenheid.’
Article image
Interview
Het is aan onszelf om een eerlijker internet te bouwen, zegt internetcriticus Geert Lovink
Wereldberoemd, maar niet in Nederland: Geert Lovink. De internationaal vermaarde internetcriticus ziet heel veel problemen, maar hij ziet ook een oplossing gloren. ‘De problemen zijn nu zo met elkaar verweven dat we ze bijna niet meer uit elkaar kunnen houden. En dat is een kans.’
Article image
Voorpublicatie
Hoe verslavingen onlosmakelijk verbonden zijn met de moderne maatschappij
Op 22 september verschijnt Iedereen verslaafd? van Doortje Smithuijsen, gebaseerd op haar artikelenreeks over digitale verslaving in Vrij Nederland. In de proloog legt ze uit hoe haar fascinatie voor dit onderwerp ontstond. Een voorpublicatie.
Article image
Column
Hoe de vondst van een kinderskelet een stad samenbracht
Het verhaal van Marcus van Eindhoven blijft fascineren, schrijft wetenschapsantropoloog Amade M’charek. Bij een opgraving in Eindhoven werd een naamloos kinderskelet gevonden, een jongetje dat zou uitgroeien tot het gezicht van de geschiedenis van Eindhoven.
Article image
Reportage
Genetica is het fundament van de gepersonaliseerde geneeskunde
De gepersonaliseerde geneeskunde heeft voorlopig afscheid genomen van het individu en richt zich nu op verschillende collectieven, schrijft wetenschapantropologe Amade M’chark. Daarbij is een sleutelrol weggelegd voor genetica.
Article image
Interview
Robots zouden werk leuker moeten maken, niet makkelijker
Hoogleraar David Abbink streeft naar een symbiotische samenwerking tussen robot en mens. ‘Het liefst zou ik zien dat er robots worden ontwikkeld die speels en uitdagend zijn, en waar je als mens echt een wisselwerking mee hebt.’
Article image
Column
Het (doen) vergeten is onderdeel van het misdrijf
Wetenschappers onderzoeken een massagraf in Boetsja. Het doet wetenschapsantropoloog Amade M’charek denken aan Srebrenica. ‘Inmiddels staat onomstotelijk vast dat het ging om genocide, maar het bewijs lag niet voor het oprapen. Misleiding, alternatieve verhalen en vergetelheid liggen altijd op de loer.’
Article image
Reconstructie
Hoe de kwantumdroom van Leo Kouwenhoven spaak liep op een integriteitskwestie
De afgelopen twee jaar werden er twee artikelen van de Nederlandse nanowetenschapper Leo Kouwenhoven teruggetrokken uit Nature. Een postdoc had onder Kouwenhovens leiding met de data gerommeld. Maar Kouwenhoven liet hem niet vallen. Werd hier iets onder het tapijt geveegd? Of was er iets anders aan de hand?
Article image
Achtergrond
Van DNA kunnen we veel leren, als we er maar geen nationalistische fantasieën aan koppelen
Zodra DNA in het spel is ontstaat er nieuwsgierigheid naar verwantschap en daarmee interesse in de geschiedenis.