Justitie
Als sponsor Kris J. kwam kijken bij zaalvoetbalteam Hindstore, werd hij steevast omringd door zware jongens. Af en toe lagen er vuurwapens in de kleedkamer. En bij een wedstrijd stonden er soms ‘driehonderd malloten’ langs de lijn, onguur volk dat niet per se op de sport was afgekomen. De kleine, donkere en goedgeefse Kris J. (Paramaribo, 11 april 1961) uit Haarlem was meer dan alleen de financier van het team, hij was ook een gekende naam uit het criminele milieu. En daar, in de wandelgangen van een Haarlemse sporthal, werd eind jaren negentig de basis gelegd voor een omvangrijke afperszaak, waarbij boven- en onderwereld elkaar innig lijken te omhelzen.
De verdachten, onder wie de Amsterdamse Hells Angel Harry S. en de broers Michel en Donald G., staan deze week terecht. Ze worden ervan verdacht antiquairs, drugshandelaren en zakenmensen te hebben afgeperst. De zaak is al ‘een nieuwe Endstra-affaire’ genoemd. Kris J. was ook verdachte. Maar hij hoefde zich afgelopen maandag bij de start van het proces niet te melden bij de Bunker, de extra beveiligde rechtbank in Amsterdam-Osdorp. Volgens het OM is er onvoldoende aanleiding om de Haarlemmer te vervolgen. Toch was het Kris J. die de Zand­voortse broers Remko en Serge van Lent als eerste zwaar onder druk zette om grote bedragen te betalen. Zo niet, dan zouden de ondernemers ‘in de kofferbak’ belanden. Later kwamen daar pas de andere verdachten bij, werden de geëiste bedragen hoger en de bedreigingen explicieter. Althans, dat is wat het slachtoffer Remko van Lent stelt in zijn verhoren. Hij is de belangrijkste getuige in het strafproces en zit sinds maart 2010 met zijn gezin ondergedoken in het buitenland.
Duizenden kilo’s drugs
Het verhaal van de Van Lents en Kris J. begon eind jaren negentig. Toen vroeg J. aan Serge, die keeper was in zijn zaalvoetbalteam, of hij wilde waken over ruim één miljoen euro die was geparkeerd op een Zwitserse bankrekening. Volgens Kris was het een schadevergoeding die een neef van hem had gekregen nadat deze in 1989 de vliegramp met het SLM-toestel in Suriname had overleefd. Daarbij waren de meeste spelers van het Kleurrijk Elftal om het leven gekomen, maar neef Radjin had er ‘slechts’ een gebroken rug aan overgehouden. Om het smartegeld uit handen van hebberige familieleden te houden, zocht oom Kris een beheerder van het kapitaal. Zou Serge als gemachtigde willen optreden?
Serge van Lent ging akkoord. Op zijn beurt beloofde Kris J. de jonge Zandvoorter te helpen. Serge wilde graag een horecazaak beginnen in zijn geboorteplaats. De keeper had z’n oog laten vallen op discotheek Chin-Chin, waar hij jaren achter de bar had gewerkt. Om Serge op weg te helpen, gaf Kris J. hem een lening van drieënhalve ton. De nieuwbakken disco-uitbater werd daarna geholpen door z’n vier jaar oudere broer Remko van Lent. Die was op dat moment adviseur bij accountantskantoor Price­water­house­Coopers. Hij richtte twee bv’s op voor het bedrijf van Serge.
Zo ging Serge van Lent in zee met de Haarlemse crimineel. Hij beweerde later dat hij op dat moment nog geen idee had met wie hij zaken deed. Ook zijn broer Remko had geen flauw benul. Hij kende Kris slechts als voetbalsponsor en mede-eigenaar van het in Oostenrijk gevestigde online gokbedrijf Inter­wetten. Toch was Kris J. toen in het milieu én bij justitie al een bekende naam. De in Haarlem woonachtige Hindoe­staanse Surinamer was begin jaren negentig de spil geweest in de zogeheten IRT-affaire. Onder het toeziend oog van de opsporingsinstanties werden duizenden kilo’s drugs doorgelaten, in de ijdele hoop om zo bij de top van de Nederlandse onderwereld uit te komen. Kris J. was de inside man, de zogenaamde groei-informant, die de recherche op de hoogte hield van de transporten. In werkelijkheid speelde hij dubbelspel en vertelde zijn kompanen precies wat de politie wist en van plan was. Het maakte Kris J. en andere betrokken criminelen steenrijk. De mislukte en schandaleuze opsporingsmethoden zouden uiteindelijk leidden tot de val van de ministers Ed van Thijn en Ernst Hirsch Ballin.
Van die beruchte reputatie wisten de broers Van Lent niets, claimen ze. Dus kreeg Serge desgevraagd het Zwitserse geld op naam. De broers zeggen pas argwaan te hebben gekregen toen Kris J. in 2000 werd gearresteerd op verdenking van cokehandel. Ze schrokken ervan. Met de detentie van Kris ontstond een probleem voor Serge van Lent. Wat moest hij met de miljoen euro in Zwitserland? Serge, in een verhoor: ‘Kris heeft mij toen in vertrouwen genomen en gevraagd of ik een weg wist voor dat geld.’ Een van de Zwitserse bankiers die het geld onder zich had, kwam er speciaal voor naar Nederland, waar hij Serge en Remko ontmoette in een Amster­dams hotel. Serge: ‘Wij waren overigens niet de enigen die zo’n afspraak hadden. Volgens mij had die man wel vier afspraken in een uur.’
Remko was inmiddels gestopt bij PwC en voor zichzelf begonnen. Hij had wel een idee wat met – een deel van – het geld van Kris J. te doen. Het ging om één miljoen dollar. Dat bedrag kon worden geïnvesteerd in een project in het Amerikaanse winter­sport­oord Jackson Hole. Daar wilde de Zandvoortse ondernemer een appartementencomplex bouwen, als onderdeel van een nog op te richten vastgoedimperium. ‘Ik was in opperste oplossingsgerichtheid,’ zou Remko later bij de politie over zijn investeringsvoorstel zeggen. Tegen­over Vrij Nederland nuanceert Van Lent het beeld. ‘De bankier gaf aan dat het geld overgeboekt moest worden omdat het uit zijn boeken moest en de politie langs was geweest met vragen. Serge heeft toen nog geprobeerd om het geld over te boeken naar een andere Zwitserse bank.’ Daarna was pas de Ameri­kaanse oplossing in beeld gekomen.
Maar de plannen met het vastgoedbedrijf liepen spaak. Remko werd naar eigen zeggen de dupe van onbetrouwbare Amerikaanse zakenpartners die hem oplichtten. Tot overmaat van ramp trok een grote Nederlandse financier zich terug uit het project en eiste zijn geld op.
Ondertussen zat Kris J. vast voor de cokesmokkel. Maar tijdens een verlof gaf hij aan Remko van Lent graag te willen zien. Ze ontmoetten elkaar in de Runway Bar op Schiphol. Daar liet J. op vriendelijke toon weten dat hij zijn geld terug wilde, ‘omdat hij mensen in Colombia moest betalen’. Dat kon niet zomaar, de financiële situatie van Van Lent was beroerd. Bij die eerste ont­moeting kwamen ze uit op een afbetalingsregeling en gingen ze in goede harmonie uit elkaar. Twee jaar later, bij een volgende ontmoeting, was de toon een stuk grimmiger. Remko van Lent hoorde ‘op agressieve toon dat Kris het nu zat was en dat ze alles wat ze hadden – huizen, sieraden – moesten inleveren’. Op een gegeven moment werden de broers Van Lent gesommeerd naar het huis van Kris J. in Haarlem te komen. Daar zat ene Michel G. aan de keukentafel, een ‘oplosser van problemen’. Hij zei de Zandvoortse broers te kunnen helpen met hun schulden aan Kris J.. Ze gingen akkoord. Daarmee was hij in de fuik van de familie G. gelopen, ontdekte Van Lent later. Michel en zijn beruchte broer Donald ‘Don’ G. en hun handlangers zouden hem de daaropvolgende jaren keer op keer hebben bedreigd en afgeperst, tot hij begin 2010 van lieverlee in de armen van justitie vluchtte.
Aankoop van diamanten
Waren de broers Van Lent naïef door met Kris J. in zee te gaan? Was Remko van Lent slachtoffer van een sluw spel, gespeeld door geharde criminelen? Dat is wat het OM meent. Het is ook de boodschap van Van Lent, die een jaar geleden zijn hart luchtte in Vrij Nederland (zie ook ‘In de greep van getuigenbescherming’ op vn.nl).
De verdediging van de verdachten ziet het anders. Volgens de advocaten van de gebroeders G. en Hells Angel Harry S. speelt Van Lent een vuil spel. Hij zou de oplichter zijn die bij verschillende partijen geld leende en nooit terugbetaalde. Toen hij door zijn financiële sores geen uitweg meer zag, stapte hij naar de politie en dook vervolgens onder in het buitenland. In de ogen van de verdediging is Van Lent een Endstra-achtige figuur, een witwasser die willens en wetens met criminelen in zee ging om daar financieel gewin uit te putten.
Het verhaal van de verdachten wordt bekrachtigd door John Sloof, een Haagse crimineel die op verzoek van de verdediging is gehoord bij de rechter-commissaris. Sloof was ooit trainer van het zaalvoetbalteam Hindstore en leerde zo Serge van Lent kennen, die volgens hem allerlei klusjes deed voor clubeigenaar Kris J. ‘Kris deed activiteiten voor justitie. Ik bedoel daarmee dat hij containers met drugs naar Nederland haalde,’ vertelt Sloof in zijn verhoor. ‘De opbrengst daarvan werd verkocht en de winst daarvan werd geïnvesteerd onder andere bij Serge en zijn broer Remko van Lent. Remko van Lent was de consigliere van de groep. [&#8230;] Remko adviseerde Kris voor bijvoorbeeld het oprichten van bedrijven, de aankoop van diamanten, het storten van geld in Zwitserland en de aankoop van land in Amerika en Suriname.’
Het zijn harde beschuldigingen die vooralsnog niet zijn gestaafd met een feitelijke onderbouwing. Van Lent sprak vorig jaar in Vrij Nederland tegen dat hij al eerder zaken heeft gedaan met Kris J.. ‘Toen ik die één miljoen belegde, had ik Kris nog nooit gezien. Ik zat in die tijd altijd in het buitenland. Mijn broer heeft dat bedrag overgeboekt in december 2001. De Zwitserse bank waar dit geld stond, had hierom gevraagd. Ik heb Kris pas voor het eerst in mijn leven ontmoet in 2004.’
Wat te verbergen
Kris J. zou misschien zelf uitkomst kunnen bieden. De Haarlemse crimineel is in het strafonderzoek eerder al als verdachte gehoord, maar beriep zich op zijn zwijgrecht. Op de vraag of hij van plan is te praten als hij in een later stadium wordt opgeroepen om voor de rechter te verschijnen, klonk het resoluut: ‘Absoluut niet.’
Het is als vanouds: Kris J. praat niet. Ook niet als getuige. Want al wordt hij niet vervolgd, de zaak is nog niet geseponeerd. J. zit dus in de luxe positie dat hij zichzelf als verdachte niet hoeft te belasten en zich naar believen kan beroepen op zijn verschoningsrecht. In onderwereldkringen is men ervan overtuigd dat Kris J. speciale privileges geniet. De voormalige IRT-infor­mant zou compromitterende informatie hebben over hooggeplaatste opsporings- en justitieambtenaren. Daarbij valt steevast de naam van staatssecretaris Fred Teeven, indertijd als hoofd van de douanerecherche betrokken bij de doorgelaten drugstransporten. De indruk dat Kris J. wat te verbergen heeft, werd mede gevoed door het feit dat zijn proces in 2001 zich voor een belangrijk deel achter gesloten deuren afspeelde. Verder is het in Haarlem een publiek geheim dat Kris J. ook de man is achter drie lucratieve coffeeshops. Ondanks de dubieuze antecedenten van de eigenaar liet de gemeente deze nering met rust. De coffeeshops hoefden zich – in ieder geval tot zeer recent – geen zorgen te maken over hun vergunning. Ook dat gaf voer aan de verhalen over de onaantastbare positie van de IRT-informant die uitgroeide tot drugsmiljonair.
Even leek het erop dat J. toch serieuze problemen had. In 2010 kwam bij de Criminele Inlichtingen Eenheid (CIE) van de politie informatie binnen dat de Haarlemse crimineel ‘binnenkort zou worden geliquideerd, omdat hij schulden in het milieu niet zou willen betalen’. Het jaar erop zat hij korte tijd in voorarrest na een inval bij voetbalclub Young Boys wegens illegaal gokken. Maar ook dat proces laat vooralsnog op zich wachten. En Kris J. leeft nog; hij is volgens een criminele kennis inmiddels verhuisd naar Spanje.

Harry Lensink

Gerelateerd