Hoe Bush de geschiedenis ‘corrigeert’
Was het een Hollywoodfilm, dan zou het allerlaatste Bush-project zo gepresenteerd worden: de makers van Shock and Awe en Operation Enduring Freedom brengen u The Legacy Project &#8211; de Bush-jaren in al hun glorie, met hoogtepunten als de bevrijding van het Iraakse volk en de verbreiding van vrijheid en democratie in het Midden-Oosten. Deze marketingcampagne komt echter niet uit Hollywood, maar uit Washington. En het product dat wordt verkocht is geen B-film maar een F(voor failure)-presidentschap.
Het legacy project bestaat echt en wordt geleid door Karen Hughes en Karl Rove, de meester-spindoctors die eerder een oorlog verkochten. Maar zelfs voor dat team is het spinnen van Bush&#8217; erfenis een schier onmogelijke opdracht. Het volk is ongeïnteresseerd of &#8211; nog erger voor een marketeer &#8211; vervuld van afkeer voor het product (volgens een recente opiniepeiling zal negenenzeventig procent van de bevolking Bush niet missen). Niettemin halen de spindoctors alle bekende trucs uit de kast: de halve waarheden en hele onwaarheden, de opgeklopte feiten en de vervorming van de realiteit, het afschuiven van de schuld op anderen en de ontkenning van de eigen verantwoordelijkheid. Een &#8216;epic denial&#8217; noemde the New York Times Bush&#8217; legacy project.
Infantiel
De marketing van Bush&#8217; nalatenschap vindt op meerdere fronten plaats. In de eerste plaats op de website van het Witte Huis met boekjes als 100 Things Americans may not know about the Bush administration record en Highlights of accomplishments and results. Het laatste geïllustreerd met foto&#8217;s en triviakadertjes, getiteld &#8216;Wist je dit?&#8217; Voor ministers en andere hoge overheidsfunctionarissen die voor hun vertrek nog een gloeiende toespraak willen geven over de successen van de regering-Bush heeft het Witte Huis een memootje geschreven: Speech Topper on the Bush Record. Aangeraden wordt om vooral de belastingverlaging te noemen die de economie uit de recessie van 2001 heeft getrokken. Over de huidige economische crisis zegt het memo dat Bush &#8216;met krachtige maatregelen een economische meltdown heeft voorkomen&#8217;. Geen woord over de werkloosheid die het land teistert of de huizencrisis.
Leuk geprobeerd
En dan zijn er de surrealistische interviews van adorerende presentatoren van Fox, CNN en ABC met Bush en zijn &#8211; geslonken &#8211; coterie van intimi. Zo beweerde Condoleezza Rice dat Bush zich veel meer dan andere presidenten had ingelaten met de Verenigde Naties. In een ander interview gaf Rice toe dat de war on terror had gefaald in het uitschakelen van Al-Qaeda en Osama bin Laden. Niettemin was er een lichtpuntje: de VS hadden de Iraakse tak van Al-Qaeda bijna verslagen. Dat die &#8216;Iraakse tak&#8217; niet bestond voor de Amerikanen Irak binnenvielen, bleef onvermeld.
Vice-president Dick Cheney heeft zijn eigen imagoprobleem. Bijna een kwart van de Amerikanen vindt hem de slechtste vice-president ooit. Op zijn gebruikelijke norse wijze gaf Cheney toe dat hij zich miskend voelde; hij was echt wel aardig. Met de verdediging van de afgelopen acht jaar voelde Cheney zich duidelijk meer op zijn gemak dan met de analyse van zijn karakter. Zonder enige schroom gaf hij toe dat hij waterboarding (een ondervragingstechniek waarbij de gevangene overgoten wordt met water waardoor hij het gevoel krijgt te verdrinken) had goedgekeurd, er blijkbaar van overtuigd dat hij nooit voor een oorlogsmisdaad vervolgd zal worden.
Karl Rove, nu commentator bij het conservatieve Fox News, maar nog altijd &#8216;Bush&#8217; Brain&#8217;, deed zijn best om Bush af te schilderen als een erudiete intellectueel. In the Wall Street Journal schreef hij over zijn wedstrijd met Bush wie de meeste boeken had gelezen. Bush&#8217; totaal in 2008 was indrukwekkend: veertig boeken én de bijbel van begin tot eind. En dat in een jaar met twee oorlogen en een kredietcrisis die het land in een depressie stortte. Heel Amerika viel van ongeloof van zijn stoel af. Geen Amerikaan die tijd heeft om bijna een boek per week te lezen. Zeker zo bizar was Rove&#8217;s participatie in een debat over Bush&#8217; erfenis waarin hij beweerde dat George Bush niet de slechtste president van de afgelopen vijftig jaar was, Carter, Nixon, Johnson en Truman scoorden volgens Rove lager in de opiniepeilingen toen ze het Witte Huis verlieten. Leuk geprobeerd, alleen niet waar &#8211; volgens de laatste CBS-peiling vond slechts twintig procent van de Amerikanen Bush een goede president, het laagste cijfer dat ooit door een opiniepeiling was geregistreerd.
Geschiedkundige correctie
In een barrage van interviews &#8211; meer dan een scheidende president ooit heeft gegeven &#8211; probeert Bush zijn reputatie schoon te poetsen. Steevast begint hij met de mededeling dat het hem niet interesseert hoe de geschiedenisboeken over hem zullen schrijven. &#8216;I&#8217;m not going to be around to read it.&#8217; Maar het historische oordeel zit hem duidelijk dwars. Een informele enquête onder historici concludeerde dat Bush in het rijtje slechtste presidenten thuishoort, een oordeel waaraan hij impliciet refereert als hij aan ABC uitlegt dat Harry Truman bij zijn afscheid ook zo werd beoordeeld. En kijk &#8211; Truman wordt nu alom gerespecteerd. Om de geschiedkundige correctie een handje te helpen somt Bush zijn successen op. Opmerkelijk is dat hij daarvoor teruggrijpt naar de begintijd van zijn presidentschap. Zo haalt hij zijn &#8216;conservatisme met barmhartigheid&#8217; van stal om een van de weinige successen van zijn regering &#8211; de bestrijding van malaria en de aids-epidemie in Afrika &#8211; toe te lichten. En verdedigt hij de oorlog in Irak door opnieuw te wijzen op de bedreiging van Saddam Hussein voor Amerika en de wereld. Toen na de invasie van Irak bleek dat Hussein niet over massavernietigingswapens beschikte, was dat niet zijn schuld, maar de schuld van de inlichtingendiensten. De vraag of hij anders zou hebben gehandeld als dit voor de oorlog bekend was geweest, vond Bush oninteressant. &#8216;That is a do-over that I can&#8217;t do,&#8217; zei hij.
Bush&#8217; sterkste argument voor het succes van zijn presidentschap &#8211; &#8216;I kept America safe&#8217; &#8211; is tevens zijn zwakste. Inderdaad, er zijn sinds 11 september geen terroristische aanvallen geweest in Amerika. Maar is dat te danken aan het beleid van Bush of is zijn argument een typische Cum hoc ergo propter hoc drogreden waarbij twee gebeurtenissen die samen optreden ten onrechte voorgesteld worden als oorzaak en gevolg?
Voor de werkelijke erfenis van Bush moeten we het memo raadplegen dat het Witte Huis verspreidde. &#8216;Above all, George W. Bush promised to uphold the honor and the dignity of his office. And through all the challenges and trials of his time in office, that is a charge that our president has kept.&#8217; Bush deed die belofte in 1999, vlak na de Lewinsky-affaire. Nu wordt de &#8216;eer&#8217; en de &#8216;waardigheid&#8217; van het Oval Office opnieuw van stal gehaald. Moeten we daaruit concluderen dat Bush nooit een blow-job in het Witte Huis heeft gehad? En is dit zijn erfenis?
De blunders van Bush
Een oorlog gebaseerd op leugens. Illegale ondervragingsmethoden als waterboarding en slaaponthouding goedgekeurd door het Witte Huis. Kidnapping van terreurverdachten naar landen die martelen. Guantánamo. Mishandeling van gedetineerden in Irak en Afghanistan. Het afluisteren van burgers zonder gerechtelijk bevel. Arme bewoners van New Orleans die aan hun lot werden overgelaten en verdronken. Het eigen-huis-voor-iedereen beleid dat mede leidde tot risicovolle hypotheekproducten. Een handen-af-van-Wall Street politiek die mede oorzaak was van de kredietcrisis. George W. Bush verdient zijn plaats in de geschiedenis als slechtste president ooit. Veel van zijn blunders haalden de wereldpers niet of nauwelijks. Een selectie.
Deregulering
Tal van overheidsinstanties zien toe op de bescherming van de gezondheid van kinderen, consumenten en werknemers. Onder Bush werd op hun budgetten bezuinigd, verslapte het toezicht en werden bedrijven niet of nauwelijks voor overtreding van wettelijke bepalingen en regelingen vervolgd. De FDA (Food and Drug Administration) garandeert de veiligheid van voedsel en medicijnen. Onder Bush liep het aantal waarschuwingen van de FDA met de helft terug. De FDA kwam niet in actie tegen de farmaceutische gigant Merck, maker van de pijnstiller Vioxx, hoewel er in een vroeg stadium binnen de FDA vragen waren gerezen over de ernstige hartproblemen die Vioxx veroorzaakte. Merck haalde Vioxx uiteindelijk vrijwillig van de markt, nadat duidelijk was geworden dat het middel tienduizenden hartaanvallen had veroorzaakt &#8211; waarvan velen met dodelijke afloop (tweehonderd in Nederland).
Privatisering
Onder Bush nam de privatisering van overheidsdiensten dramatisch toe. Het toezicht op de contracten was problematisch. De gevolgen waren dramatisch &#8211; met name in Irak. Water dat door het bedrijf KBR aan soldaten werd geleverd was vervuild; soldaten kwamen door elektrocutie om het leven door defecte bedrading; beveiligingsbedrijven veroorzaakten een bloedbad. Klokkenluiders werden niet door de overheid in bescherming genomen, hoewel ze daar wettelijk wel recht op hadden.
Politisering van de wetenschap
Wetenschappelijk onderzoek dat de ideologie en politieke doeleinden van de regering-Bush ondermijnde, werd gemanipuleerd of onderdrukt. Het nationale kankerinstituut verspreidde een pseudo-wetenschappelijk rapport waarin werd gesuggereerd dat het plegen van een abortus borstkanker veroorzaakte. Wetenschappelijk onderzoek over de uitstoot van broeikasgassen werd door de Environmental Protection Agency (EPA) uit rapporten geschrapt. De politieke staf van het Witte Huis, onder leiding van een oud-lobbyist van het Petroleum Institute, redigeerde belangrijke milieunota&#8217;s. Zestig procent van wetenschappers in dienst van de EPA klaagde over politieke inmenging. Ook wetenschappers van de Fish and Wildlife Service, dat bedreigde planten- en diersoorten beschermt, stonden onder druk. Zelfs het hoofd van NASA ondervond censuur &#8211; door een twintigjarige pr-medewerker die vond dat de uitspraken van Dr. Hansen over global warming moesten worden aangepast &#8216;to make the president look good&#8217;.
Politisering van justitie
Het ministerie van Justitie werd gecorrumpeerd tot een arm van de Republikeinse partij. Juristen werden aangenomen op basis van hun ideologische overtuiging. Het schandaal rond negen ontslagen federale aanklagers onthulde de invloed van het Witte Huis op het ministerie. De negen aanklagers &#8211; allen Republikeinen &#8211; hadden geweigerd Democratische politici aan te klagen op grond van dubieuze bewijzen. De negen waren geen &#8216;loyale Bushies&#8217;, concludeerde het ministerie.
Machtsgeil
Niet sinds Nixon heeft het Witte Huis zich zoveel macht toegeëigend. Volgens het Witte Huis heeft de regering het recht om wetten, aangenomen door het Congres, niet uit te voeren. Geen president maakte er zo gretig gebruik van als Bush. Bush tekende 750 wetten (één op de tien) met een verklaring dat hij de autoriteit had om de wet niet uit te voeren als hij meende dat die in strijd was met zijn interpretatie van de grondwet. &#8216;I&#8217;m the decider,&#8217; zei hij, &#8216;and I decide what&#8217;s best.&#8217;
Bron: &#8216;Broken Government, an assessment of 128 executive branch failures since 2000&#8217;. Gepubliceerd door The Center for Public Integrity

Freke Vuijst

Gerelateerd