True crime: de pinkzaak

‘Stop met wenen!’ Het accent en de woordkeus maken al snel duidelijk: de man die met het pistool zwaait is een Belg. Maar verder hebben Marc, Evelien en Lennard geen enkel idee waarom ze alle drie met behulp van duct tape vastgebonden zitten aan stoelen in de huiskamer.

Minuten eerder is de bel gegaan in de Delftse woning, op 29 mei 2006, om kwart voor tien ‘s avonds. Marc vraagt zich op dat moment af wie er zo laat nog op de stoep van hun nieuwe onderkomen kan staan. Ze zijn er drie weken eerder als antikraakwacht ingetrokken: hij en zijn vriendin Evelien. Huisvriend Lennard is die avond op bezoek.

Als Marc de voordeur opent, stormen twee mannen direct naar binnen. Blanke mannen, dat ziet hij gelijk. Ze grijpen hem stevig vast en duwen hem ruw naar achter, tegen het muurtje naast het toilet. ‘Help! Help!’ roept hij. Een van de mannen houdt een pistool vast en snauwt hem toe: ‘Bek dicht!’ Hij krijgt een klap in zijn gezicht met het vuurwapen, op het jukbeen onder zijn rechteroog.

De ‘pistoolman’ draagt een zwartgrijswitte camouflagepet en komt ‘zeer professioneel’ over, althans dat zal Marc later bij de politie zeggen. De man vraagt hem: ‘Waar is je vrouwtje?’ Daarop zwijgt Marc. De overvaller hoeft het antwoord ook niet af te wachten, want Evelien en Lennard komen aangesneld. Ze hebben geschreeuw gehoord en vragen wat er aan de hand is. Bij het zien van het vuurwapen zwijgen ze.

Het drietal wordt daarop naar de woonkamer gedirigeerd. Daar horen ze dat er iemand op de ramen klopt. Plotseling komt er nog een man de woning binnen. ‘De gordijnen dicht!’ roept pistoolman, kennelijk de leider. Vervolgens richt hij zich tot Marc. ‘Waar is de cash? Jij moet stoppen met die site! Waar zijn de spullen?’ Marc stamelt paniekerig: ‘Ik weet nergens van.’ Daarop incasseert hij opnieuw een klap in het gezicht met het pistool. ‘Ga zitten op een stoel,’ krijgen de andere twee te horen. Evelien huilt. Pistoolman roept: ‘Zwijg! Stop met wenen!’ en richt zijn wapen op haar. Ook Marc moet gaan zitten. Als hij langs de leider loopt, op weg naar een stoel, schopt deze hem met zijn linkerbeen hard in de buik.

Paardenstaart

Een voor een worden ze vastgezet; ook hun monden worden afgeplakt. Vanonder het plakband probeert Evelien nog iets te zeggen tegen de overvallers: ‘Je mag het hele huis doorzoeken, maar we hebben niets en je mag alles meenemen wat je hebben wil.’ Ze trilt over haar hele lijf. ‘Ik voelde dat er iets heel ergs zou gaan gebeuren,’ zegt ze achteraf tegen de recherche. Dan draait de leider zich om naar Marc en zegt: ‘Waar is Feralabs? Waar is de cash?’ Marc, inmiddels half huilend, terwijl de tape hem bijkans de mond snoert: ‘Ik weet hier echt niets van! Ik weet niet eens wat dat is, iemand gebruikt mijn naam. Ik heb er niets mee te maken.’ Weer krijgt hij een beuk van pistoolman: ‘Ik ga heel het huis doorzoeken en als ik iets vind, dan vermoord ik jullie.’

Twee mannen gaan vervolgens naar boven. Kort daarop komt er eentje weer naar beneden. Hij overlegt met de leider. Die richt zich opnieuw tot Marc: ‘Ja Marc, als je het niet vertelt dan zoeken we je wel een keer op bij die pizza of bij de HHS, want daar zit je toch op school? En de Vespuccistraat, want daar woont je moeder toch? Als je het niet vertelt dan vermoorden we haar.’

Ondertussen fluistert Evelien wanhopig tegen de man die hen heeft vastgetapet: ‘Gaan jullie ons vermoorden?’ Hij zegt: ‘Nee, ssst, ssst.’ Dan spreekt de leider Marcs vriend Lennard toe. ‘Ben jij Johan?’ De aangesprokene schudt nee. Plotseling gaat pistoolman achter Evelien staan en streelt met zijn handen door haar haar. ‘Jij hebt mooi haar, hè? Dat zou je wel willen houden.’ Zonder aarzeling snijdt hij met een stanleymes een deel van haar paardenstaart af, stopt het in een plastic sealbag en zegt tegen Marc: ‘Jij en Johan zitten achter Feralabs en jullie moeten die site stoppen.’

Marc, ten einde raad: ‘Wat is dat dan, Feralabs?’

Pistoolman: ‘Dat zijn anabolen. Je moet die site platgooien. En dat lab voor anabolen.’ Opnieuw stottert Marc huilend dat ze de verkeerde persoon hebben. Pistoolman: ‘Er zijn vrouwen bij, je moet niet zo jammeren.’

Daarop krijgt de leider van een van zijn kompanen een snoeischaar met gele handvatten aangereikt. En opnieuw een sealbag. Pistoolman gaat op zijn knieën zitten, links naast Marc. Hij pakt diens pink vast en zegt: ‘Weet je het echt niet? Ik geef je nog één kans. Ik tel tot vijf.’ Hij begint te tellen. ‘Een, twee…’ Marc gilt: ‘Ik weet het echt niet! Ik weet het echt niet!’ De man blijft tellen. ‘… drie, vier…’ Bij ‘vijf’ knipt hij de linkerpink van Marcs hand, stopt het lichaamsdeel in de sealbag, staat op en zegt: ‘Dit was een waarschuwing. De volgende keer vermoorden we je.’

Als de mannen zijn vertrokken, weet Lennard zich los te maken en bevrijdt de anderen. Ze vluchten het huis uit. Marc zal later bij de politie zeggen: ‘Ik heb meerdere malen gedacht: het is nu gebeurd met mij. Ik krijg een kogel door mijn hoofd. Ik ga dood. Ik ben heel erg bang geweest en ik begrijp er nog steeds niets van. Ik woon net samen met Evelien. Ik zit op de Haagse Hogeschool. Ik werk als pizzakoerier en we hebben het allemaal lekker voor elkaar. We waren gelukkig en nu dit.’

Kafkaëske nachtmerrie

En nu dit. Maar wat is ‘dit’? Hoe is het drietal in de David Lynch-achtige horrorscène beland? En vooral: waarom? De drie studenten van de Haagse Hogeschool staan voor een raadsel. Ze hebben geen banden met gewelddadige Belgische criminelen. Ze runnen geen website en ook geen laboratorium voor anabolen. En de door de overvallers genoemde Johan kennen ze niet. De mannen daarentegen kennen Marcs naam wel, weten dat hij op de HHS zit, bij een pizzeria werkt en waar zijn moeder woont. Het maakt de kafkaëske nachtmerrie compleet.

Al snel nadat de ergste schrik is weggeëbd, begint Marcs brein echter connecties te leggen. Hij gaat terug in de tijd. Eerst een maand. Toen was zijn moeder ‘s avonds gebeld door een onbekende man die zich voorstelde als ‘Jan Klepper’. De beller begon lukraak wat tegen haar te roepen, zoals: ‘Je zit ver onder de prijs. Je handelt, je zit in de handel.’ Daarna had de man laten weten dat hij ‘Marc van de pizzeria’ wilde spreken en dat hij van plan was langs te komen. Later die avond had dezelfde man nog een keertje gebeld. Toen kreeg hij Marcs vader aan de lijn. Opnieuw zei hij: ‘Je zit ver onder de prijs.’ Toen de vader van Marc vroeg of de man een keer kon langskomen, begon deze te vloeken en te schelden. Ten slotte had Marc zelf een belletje gekregen van een man die zich ‘Jan’ noemde en die liet weten dat hij ‘ver onder de prijs’ zat. Marc had er behoorlijk mee in zijn maag gezeten, maar hij had de telefoontjes niet gemeld bij de politie.

Logisch dat Marc en zijn familie nu, na het lugubere en bloedige bezoek, koortsachtig gaan prakkiseren. Was er een verband met die rare telefoontjes? En er zijn meer puzzelstukjes die mogelijk op hun plek vallen. Want wat te denken van de affaire een jaar eerder? Toen, op 27 juli 2005, werd Marc ook overvallen, deze keer in het huis van zijn ouders, waar hij indertijd nog woonde. Daarbij werd hij door een onbekende man toegetakeld met een stalen pijp. De dader had zich aan het einde van de ochtend gemeld aan de voordeur met het verhaal dat hij van een incassobureau was en driehonderd euro kwam innen in verband met een autoverzekering. Hij noemde Marcs achternaam en Marc vermoedde dat het de man om zijn vader ging: hij had immers zelf geen auto. Zijn ouders waren op dat moment op vakantie, zei hij tegen de bezoeker. Hij stelde voor zijn vader de bellen. De man stemde in en vroeg of hij even binnen mocht komen om de situatie uit te leggen.

Binnenshuis probeerde Marc contact te krijgen met zijn vader, maar hij werd doorgeschakeld naar diens voicemail. Op dat moment zag hij de incassoman op zich af komen lopen met in zijn hand een opgerolde folder. Daarmee gaf de man hem een harde klap en Marc besefte dat er waarschijnlijk een ijzeren staaf in het krantje zat – ’50 cm lang, 5 cm dik, 1 kilo zwaar’ volgens een later proces-verbaal. Tot twee keer toe wist de man hem te raken. Marc sloeg terug en kon zich daarna aan zijn belager ontworstelen en naar buiten vluchten, slechts gekleed in een boxershort. De aanvaller rende achter hem aan. Buitenshuis zag Marc dat de buurvrouw net kwam aanrijden; hij hield haar aan, sprong in de auto en werd door haar schielijk de wijk uitgereden.

Oma

Twee volstrekt onverwachte overvallen. Beide thuis en beide zonder dat het slachtoffer er chocola van kan maken. En er is nog een analogie met de ‘pinkoverval’: ook aan het eerdere gewelddadige bezoek zijn telefoontjes voorafgegaan. Twee dagen voor de mishandeling in 2005 is de oma van Marc gebeld door iemand die zich ‘Lennard’ noemde, zoals de vriend van Marc heet. Hij vroeg oma of Marc thuis was. Ze vertelde de beller dat deze aan het verkeerde adres was en dat Marc op dat moment bij de pizzeria werkte. Ze had hem het nummer van Marcs ouders gegeven. Twee dagen na de mishandeling was oma opnieuw gebeld door deze ‘Lennard’, met de vraag of Marc misschien in het ziekenhuis lag. Navraag bij de echte Lennard leerde al snel dat deze nooit contact had gehad met Marcs grootmoeder. Om het raadsel compleet te maken, viel er ruim een week later een brief in de bus bij de buren van Marcs ouders, waarin stond dat Marc een schuld had ‘in verband met handel’. Ook Marc zelf kreeg een brief met daarin de boodschap dat hij nu wist wat hem te wachten stond als hij de schrijvers bleef ontlopen. Ze stelden dat ze wisten waar hij naar school ging en dat de volgende keer ook zijn vriendin aan de beurt was.

Dat patroon herhaalt zich in 2006. Ook na de pinkoverval krijgen Marcs buren en ouders dreigbrieven. Daarmee is de maat vol. De familie duikt onder. Dat ze te maken hebben met serieus te nemen kwaadwillenden, is inmiddels evident. De politie is er dan al ‘vrijwel zeker’ van dat de overvallers de verkeerde persoon voor ogen hebben. Het rechercheteam laat in samenwerking met de slachtoffers compositietekeningen maken van de daders. Omdat de leider met een Vlaams accent had gesproken, er typische Belgische woorden in de dreigbrieven staan en omdat er in een achtergelaten tas een kassabon zat van een slagerij uit Dendermonde, richt het onderzoek zich ook op België. In Nederlandse en Belgische tv-programma’s wordt aandacht gevraagd voor de zaak. De kijkers krijgen de compositietekeningen te zien. Bij de Vlaamse uitzendingen wordt ook het kassabonnetje getoond.

Koffertje

Het leidt tot een nieuw, bizar hoofdstuk in de pinkcasus. Bij de zuiderburen komt een ‘gouden tip’ binnen. Een kijker heeft in de getoonde schetsen de latere verdachte Joeri Van der P. herkend; zijn uiterlijk matcht met dat van de leider van de groep, ‘pistoolman’. Daarbij komt dat deze dertigjarige Vlaming tegenover de Dendermondse slagerij van het gevonden kassabonnetje woont.

De Belgische rechercheur die de tip verbaliseert, vermeldt dat er op Van der P. al een ander onderzoek loopt, onder de onheilspellende naam ‘Diblood’. Het gaat om wat de Belgen een ’embargo-onderzoek’ noemen, waarbij men streeft naar geheimhouding tot op het laatste moment en waarbij betrokken opsporingsambtenaren geen gegevens van tevoren krijgen doorgespeeld. Het betreft een delicate kwestie: het Belgische Openbaar Ministerie vermoedt een mogelijke connectie tussen een extreem-rechtse groepering en Belgische beroepsmilitairen.

In dat onderzoek wordt op 7 september 2007 een huiszoeking gedaan bij Van der P. De Belgische agenten kloppen aan, maar zijn wel zo slim om op voorhand iemand achter het huis te laten posten. Die rechercheur ziet dat iemand vanuit het huis een koffertje in de tuin van de buurman gooit. Daarin blijken een handvuurwapen, anabolen en … een snoeischaar met gele handvatten te zitten. Droog noteert de verbalisant later: ‘Het sterke vermoeden bestaat dat de inhoud van deze attachékoffer in relatie staat tot de overval in Delft.’

Het net lijkt zich te sluiten rond de Dendermondse verdachte. Er komen verschillende anonieme tips binnen bij de Belgische Criminele Inlichtingen Dienst. Onder andere dat leden uit Vlaamse neonazikringen verantwoordelijk zijn voor de afrekening in Nederland, waarbij een pink bij een slachtoffer is afgeknipt. Verder melden informanten dat het zou gaan om drie daders, waarvan eentje Joeri Van der P. heet; dat ze aanvankelijk de opdracht hebben gekregen alleen het haar van het meisje af te knippen, maar ook de pink hebben afgeknipt; dat Van der P. de pink aan diverse personen heeft laten zien en dat hij heeft laten doorschemeren dat het om de verkeerde personen ging; dat het gaat om een concurrentiestrijd in de anabolenwereld; dat een van de daders een tatoeage in zijn nek heeft met de tekst ‘Fighting Breed’ en uit Dendermonde afkomstig is.

De laatste informatie leidt tot een tweede verdachte: Robin R. (25) uit Dendermonde. Hij is bevriend met Joeri Van der P. en heeft de genoemde tatoeage in zijn nek; het symbool komt voor onder neonazi’s. De derde dader is ‘zeer vermoedelijk’ Phayton ‘Python’ C. (25). Vooral de laatste vertoont gelijkenis met de tronie van dader 3 op de compositietekening. De twee verdachten uit Dendermonde hebben kort na de tv-uitzendingen over de Delftse overval telefonisch contact met elkaar. Uit een telecomanalyse – door de Belgische recherche een ‘retro’ genoemd – blijkt dat de gsm-telefoons van alle drie op de bewuste avond in mei 2006 zich richting Nederlandse grens hebben verplaatst.

Het destillaat van de Nederlandse en Belgische bevindingen is weinig verheffend. Het bruinhemdengehalte van de verdachten is hoog; ze zijn gelieerd aan de extreem-nationalistische splintergroepering Bloed, Bodem, Eer en Trouw (BBET), gemodelleerd naar de Britse evenknie Blood and Honour. Geen types die je op een voorjaarsavond aan je voordeur wilt hebben. De Belgische opsporingsinstanties vermoedden dat leden van BBET van plan waren om een staatsgreep te plegen en het Diblood-onderzoek leidde tot de ontmanteling van die vermeende samenzwering. Daarbij werden vier beroepsmilitairen opgepakt en honderden wapens geconfisqueerd, waaronder een zelfgemaakte bom. Het is een gelukkig toeval dat daarbij de snoeischaar met gele handvatten is gevonden. NFI-onderzoek bevestigt het vermoeden: er zit DNA-materiaal van Marc op het stuk tuingereedschap.

Drie Vlaamse verdachten, verschillende ‘harde’ aanwijzingen en een omgeving waar illegale krachtsportmiddelen, extreem-nationalistische ideeën en – dwepen met – geweld hand in hand gaan. Maar wat hebben de drie Delftse slachtoffers ermee te maken? En als er sprake is van een persoonsverwisseling, hoe is deze dan ontstaan? Die vraag is de rode draad in het onderzoek waar een fors team van de politie Haaglanden lange tijd aan werkt.

Freaky Freek

De ontknoping is ontluisterend. De recherche achterhaalt uiteindelijk de man die in 2005 Marc heeft belaagd met een ijzeren staaf. De verdachte blijkt uiterst coöperatief en biecht zijn versie van de gebeurtenissen op. Hij kreeg een aanbod van een persoon die zich op internet Freaky Freek noemt en via een gelijknamige site (freakyfreek.tk) in het krachtsportwereldje spierversterkers en andere illegale middelen aanbiedt. In ruil voor wat insuline en ghb moest de hitman in opdracht van deze Freaky Freek iemand een lesje leren: Marc. Opdrachtgever en dader communiceren via msn en e-mail. Om zeker te zijn van het slachtoffer stuurt Freaky Freek een foto van Marc.

De volgende stap is niet al te moeilijk. Achter de virtuele persoon en onderneming Freaky Freek schuilt een Hagenaar van vlees en bloed: de dan tweeëntwintigjarige student N.B. En daar valt het kwartje. Deze N. zat ooit bij Evelien in de klas op de Haagse Hogeschool en koesterde een heimelijke liefde voor haar. Hij kon niet verkroppen dat ze al ‘bezet’ was en een serieuze relatie had met Marc. Om wraak te nemen op zijn amoureuze tegenstander door in diens verhouding met Evelien te stoken, stuurde hij in 2005 de man met de staaf op Marc af en liet hem dreigbrieven sturen naar de familie en de buren. Het resultaat was in de ogen van Niyaaz beneden peil omdat Marc geen blijvend letsel had overgehouden aan de klappen met de ijzeren staaf. Toen hij echter zijn mannetje opnieuw vroeg om de Delftenaar een keertje te grazen te nemen, weigerde de geweldsman.

Met de ingrediënten uit de daarop volgende tragedie – de pinkoverval – lukt het de recherche om de losse eindjes aan elkaar te knopen. De speurders vinden in de krochten van het internet sporen van Freaky Freek. Die staan op zogenaamde messageboards, in dit geval sites waar geïnteresseerden in krachttraining en spierversterkende middelen berichten achterlaten. In de discussies gaat het onder andere over Feralabs, een aanbieder van anabolen die ver onder de marktprijs zijn waar zou verkopen.

Een nieuwe verdachte betreedt het podium. René van der Z., een Helmondse sportschoolhouder, is woedend op anabolenconcurrent Feralabs. Hij wil deze ‘marktverstoorders’ wel eens een lesje leren, laat hij weten op messageboards. Dan ziet Freaky Freek, alias N.B., zijn kans om wraak te nemen op zijn amoureuze tegenstander: in een chatsessie zegt hij tegen de sportschoolhouder te weten wie er achter Feralabs zit. Ene Marc uit Delft.

De rest is geschiedenis. De Helmondse sportschoolhouder schakelt zelf ‘mannetjes’ in die aan Marc, het vermeende brein achter Feralabs, duidelijk moeten maken dat hij moet stoppen met zijn virtuele handel. De Vlaams sprekende verdachten koersen die meiavond in 2006 naar de Zuid-Hollandse stad. Daar lopen de zaken uit de hand: als de overvallers bij Marc thuis geen sporen van anabolen of welke handel dan ook vinden, knippen ze uit frustratie en als bewijs maar diens pink af.

Negen vingers

Het moet gezegd, N.B. heeft een vasthoudend karakter. Zoveel blijkt wel uit de pinkzaak. Hij heeft zich in vele bochten gewrongen om zijn liefdesrivaal te tackelen. Het is uiteindelijk niet gelukt, ondanks de toch zeer rigoureuze middelen. Dat de zaak is opgelost, biedt enig soelaas voor de slachtoffers. De waaromvraag is voor Marc, Evelien en Lennard beantwoord. De nachtmerrie is geduid, maar daarmee het leed niet geleden. ‘Ik kan maar niet accepteren dat ik nog maar negen vingers heb. Elke dag word ik herinnerd aan de hel die ik heb moeten doorstaan,’ zei Marc tijdens een van de rechtszittingen. ‘Een leven zonder angst en pijn: ik weet niet meer hoe dat voelt.’

Hoewel het Openbaar Ministerie meende een harde zaak te hebben tegen alle verdachten, zijn twee van de drie Belgen vrijgesproken. Het bewijs was niet afdoende. Phayton C. werd wel veroordeeld tot zes jaar, omdat hij in eerste instantie een bekennende verklaring heeft afgelegd. De ontkennende Joeri Van der P., in wie het OM de leider van de overval zag, kon verklaren waarom zijn tas op de plaats delict was gevonden: hij had hem aan Phayton uitgeleend die er een vuurwapen in wilde vervoeren, samen met de tevens geleende snoeischaar met gele handvatten. Phayton heeft die versie in eerste instantie bevestigd, om er later het zwijgen toe te doen. Een van de slachtoffers heeft Joeri weliswaar aangewezen als dader, maar de anderen twijfelden. Eentje wees zelfs iemand anders aan. Zowel in eerste aanleg als in hoger beroep zijn Joeri Van der P. en Robin R. vrijgesproken.

De schuld van de jaloerse student N.B. en de Helmondse sportschoolhouder René van der Z. is wel onomstotelijk vast komen te staan. Gedurende de vele zittingen hebben beide verdachten elkaar neergezet als opdrachtgever van de gebeurtenissen die tot de gruwelijke daad hebben geleid. Hun eindresultaat is gelijkluidend: in hoger beroep zijn beiden veroordeeld tot zes jaar cel. De ‘man met de staaf’, de uitvoerder uit 2005, kwam weg met een taakstraf.

N.B. heeft begin 2007 bekend dat hij uit ‘passionele motieven’ heeft gehandeld. Later tijdens het onderzoek en de rechtszaak toonde hij zich een ontkennende verdachte. In een eerste verhoor had hij nog wel toegegeven dat hij gebruikmaakte van de naam Freaky Freek, maar later neemt hij dat terug: anderen zouden dit alias hebben gebruikt. Voor de rechters stond echter vast dat het N. was die opdracht gaf om Marc als waarschuwing een flink pak slaag te geven: hij had het immers zelf gezegd in een van die eerste verhoren in januari 2007.

Ook het argument van N.’s advocaat dat de verdachte door de rechercheurs onder ontoelaatbare druk was gezegd (‘Je blijft vijftien jaar in voorarrest als je niet praat’), vond geen gehoor bij de rechters. Áls de woorden al gezegd zijn, had de verdachte ze als ‘evident onjuist’ kunnen begrijpen; zeker iemand als N., die volgens de rechters ‘over een bovengemiddelde intelligentie beschikt en student is aan een hbo-opleiding’.

Hoe zo’n intelligente jongen tot een dergelijke krankzinnige wraakactie is gekomen, blijft vooralsnog ongewis. Freaky Freek, alias N.B. houdt vast aan zijn onschuld, maar heeft volgens de rechters ‘een mentaliteit waaruit een volkomen gebrek aan respect voor andere mensen en hun bezittingen blijkt’.

Gerelateerd