Wereld
Het Syrië-veto van Rusland en China in de Veiligheidsraad heeft, zacht gezegd, verwarrende reacties losgemaakt. Voor wie het is vergeten: een VN-resolutie waarin het vertrek van Assad werd gevraagd en het geweld tegen de burgerbevolking werd veroordeeld zonder met ingrijpen te dreigen, ging de Russen en Chinezen nog te ver. De Russen vonden het een verkapte eis tot regime change, en daar doen we na Libië niet meer aan mee. Minister van Buitenlandse Zaken Lavrov deed er nog een schepje bovenop door de indieners van de resolutie ervan te beschuldigen de dialoog tussen de Syrische partijen te ondermijnen. &#8216;Huichelarij&#8217;, fulmineerde Hillary Clinton, en stelde Rusland en China verantwoordelijk voor de gevolgen. &#8216;Walgelijk&#8217;, kwalificeerde de Amerikaanse ambassadeur Susan Rice het veto. &#8216;But what&#8217;s the endgame?&#8217;, wierp Lavrov tegen. &#8216;U wordt bedankt, burgeroorlog,&#8217; antwoordde Clinton ongeveer, en weinig lijkt haar gelijk in de weg te staan. Hyperrealisme uit Moskou, dat in Assad een ouderwetse geopolitieke bondgenoot ziet.
Lavrov gokte en verloor. Hij vloog naar Damascus, werd op de heenweg nog met bloemen en zwaaiende kinderen toegejuicht, waarna Assad hem smadelijk voor gek zette door hem niets te bieden en de (oude Sovjet-) regeringstanks nog tijdens het bezoek los te laten op de burgers van Homs. Wreed en niet erg slim, want had hij maar de schijn opgehouden dat er nog met hem te praten viel, dan had hij misschien wat tijd gewonnen, de Russen niet in het defensief gedrongen, en de Arabische Liga niet verder van zich vervreemd. Het gevolg: méér verachting, méér verdoemenis, en uiteindelijk meer internationaal isolement. Tunesië wees de Syrische ambassadeur meteen uit en verbrak de relaties, Libië riep zijn ambassadeur terug, Qatar en Saoedi-Arabië riepen op tot erkenning van de oppositionele Syrische Nationale Raad.
De logica van de internationale politiek is nogal zwart-wit, je bent voor of tegen en voor je het weet zit je in een kamp met onverwachte bondgenoten. Wat dat betreft zorgt het veto voor verrassende effecten.
Neem Turkije, een land dat de laatste tijd graag trots en onafhankelijk is, en afstand bewaart tot het Westen. Maar de Turken vrezen wel problemen aan hun grens met Syrische vluchtelingen, speelden in november een hoofdrol in de kritiek op buurman Assad en zinspeelden zelfs op een lichte vorm van militair ingrijpen. Dat liep op niks uit en het werd prompt weer een beetje stiller in Ankara. Er zat voor premier Erdogan weinig anders op dan het initiatief maar weer aan de Arabische Liga te laten. Het veto van vorige week drijft de Turken weer terug in het westerse kamp.
Neem Israël, dat eigenlijk geen belang heeft bij verandering van de status quo en nog een &#8216;Egypte&#8217;. Natuurlijk moet het niets van Assad hebben en droomt het van een vredelievende Arabische democatie aan zijn oostgrens, maar dat is niet de realiteit in 2012. Op een all out burgeroorlog in Syrië zit Israël niet te wachten (denk aan de waarschuwing van oud-ambassadeur Van Dam dat een &#8216;Libische&#8217; interventie in Syrië nog veel kwalijker is voor de bevolking dan het drama dat zich nu afspeelt). Beter de tiran die je kent dan de democraat die je vijand is &#8211; hyperrealisme uit de klassieke school.
De laatste verrassing uit de hyperrealistische toverdoos is de steunverklaring van Al-Qaida aan het Syrische verzet. Met zijn aanbod om te doen wat de &#8216;corrupte Arabische Liga&#8217;, Turkije en natuurlijk het schurkachtige Westen niet kunnen &#8211; militaire steun geven aan de opstand tegen Assad &#8211; dringt het stuiptrekkende terreurnetwerk zich op als bedfellow van de anti-Assad-coalitie. Moeten Clinton en Rosenthal blij zijn met Ayman al-Zawahiri als nieuwe partner in de Arabische lente? Nou nee, maar houd hem maar eens buiten de deur.
Het Syrische verzet beschuldigt het regime van Assad ervan grote aanslagen op regeringsgebouwen zelf te hebben georganiseerd om zo de bloedige repressie te rechtvaardigen. Maar Amerikaanse inlichtingenbronnen fluisteren dat Al-Qaida al actief is in Syrië: de terreurtak AQI (Al-Qaida in Iraq) zou de grens al zijn overgestoken en de twee grote zelfmoordaanslagen in Aleppo hebben gepleegd, na twee grote aanslagen in Damascus. Dat leek wel een een-tweetje met de boodschap waarin Al-Qaida-leider Zawahiri zich opwerpt als leider van het verzet tegen het &#8216;kankerregime van Assad&#8217;. Je kunt het afdoen als een cynische poging van een terreurclub die de Arabische lente wil kapen waar de internationale gemeenschap hapert. Maar wel een poging die illustreert hoe vreemd de hazen kunnen lopen.

Gerelateerd