<div class="lead">
De politiek wil van de VAR af, en van de zzp&#8217;er voortaan een &#8216;overeenkomst&#8217; voor ie-de-re klus. Wat doen we in Nederland als er onrecht heerst? Juist: we tuigen een enorme papieren tijger op.
</div>
De kogel is door de kerk: de Eerste Kamer heeft ingestemd met het afschaffen van de VAR en het invoeren van modelovereenkomsten.
In het kort: de VAR was tot dusver een papiertje dat je als zzp’er aanvroeg bij de Belastingdienst, waarmee je vervolgens een jaar lang kon bewijzen dat je zelfstandige was. Maar de politiek wil iets doen aan al die vermaledijde schijnzelfstandigen, die worden uitgebuit door PostNL en andere voormalige overheidsbedrijven. En wat doen we in Nederland als er onrecht heerst? Juist: we tuigen een enorme papieren tijger op. Zo ook nu.
Dat schijnzelfstandigen een kwetsbare en uitgebuite beroepsgroep zijn, daar zijn vriend en vijand het inmiddels over eens. Schijnzelfstandigheid is maar voor één partij voordelig, en dat is de werkgever, die goedkoop personeel inhuurt dat hij op elk moment kosteloos weer aan de kant kan zetten. Maar, zoals ik eerder deze week <a href="https://www.vn.nl/hou-eens-op-met-zzpers-bashen/" target="_blank">ook al schreef</a>: schijnzelfstandigen zijn niet de enige zelfstandigen. Sterker nog: de meeste zzp’ers zijn nog altijd mensen die werkzaam zijn in een branche waarin loondienst simpelweg geen optie is. Ze zijn al sinds jaar en dag ondernemer, en functioneren prima. En juist die zzp’ers dreigen nu de dupe te worden van het niet aflatende pestgedrag waarmee de overheid zzp’ers weer in loondienst wil duwen.
<q class="pull-left">Vanaf medio 2016 moeten 1,2 miljoen zzp’ers individueel het wiel gaan uitvinden. Veel succes.</q>
Zoals het er nu uitziet moeten zzp’ers vanaf halverwege 2016 zogenaamde “overeenkomsten” gaan maken voor elke nieuwe klus, en elke nieuwe opdrachtgever. Die overeenkomsten zijn een soort contracten, die aan zeer specifieke eisen van de Belastingdienst moeten voldoen. Zijn zzp’ers dan ervaren arbeidsjuristen? Nee, totaal niet. Gelukkig heeft de overheid ervoor gezorgd dat er een aantal modelovereenkomsten klaarliggen. Alleen… je gaat mij niet vertellen dat voor iedere branche en ieder soort klus een voorbeeldbrief voorhanden gaat zijn. Dat is simpelweg onmogelijk: iedere zzp’er heeft z’n eigen niche, z’n eigen klanten en opdrachtgevers, en elke tak van sport is weer anders. Waar het dus op neer komt is dat vanaf medio 2016 1,2 miljoen zzp’ers individueel het wiel moeten gaan uitvinden. Veel succes.
Daar komt nog eens bij dat het onnoemelijk veel extra werk gaat opleveren, al die overeenkomsten. Niet voor schijnzelfstandigen: die hebben doorgaans maar één opdrachtgever waarmee ze hoeven te onderhandelen. Maar laat ik eens kijken naar mijn eigen werkveld: de popmuziek. Stel: ik geef vier optredens per week. Al die optredens zijn op verschillende poppodia, en dus moet ik vier keer per week een contract uitonderhandelen. Mijn bandleden zijn op hun beurt ook zzp’er, en factureren aan mij. Ook met hen moet ik individuele overeenkomsten gaan afsluiten. Als dit doorgaat, dan ben ik al snel een dag per week bezig met alle administratie. Bij wie kan ik die uren factureren?
En gaat men bij de Belastingdienst werkelijk mankracht inzetten om al die overeenkomsten te checken op juridische fouten? Daar kan ik me weinig bij voorstellen. Het zal wel weer neerkomen op enkele tientallen steekproeven per jaar. Ik hoop dat ik ongelijk krijg, maar ik voorzie een bureaucratische flop van pgb-achtige proporties: 1,2 miljoen zzp’ers die niet weten wat ze vanaf mei moeten doen, een enorme berg papierwerk waar de honden geen brood van lusten, en dan zwijg ik nog over opdrachtgevers, die zzp’ers tegen die tijd inmiddels liever kwijt dan rijk zullen zijn. En waarvoor? Schijnveiligheid voor schijnzelfstandigen.
Beste politiek: denk hier alsjeblieft nog een nachtje over na. Hou op met zzp’ertje pesten, en bedenk een werkbaar alternatief.