<div class="lead">
<p>We verlagen de belasting om multinationals naar ons land te trekken, maar trekken muren op voor nieuwkomers die onze identiteit zouden aantasten. Wat klopt hier niet? De nieuwe column van Roxane van Iperen.</p>
</div>
<p>De formatie is geklapt op migratie. Ik begrijp dat wel. De campagnes van met name  VVD, PVV en CDA waren gestoeld op het beschermen van onze identiteit, ons Nederlanderschap: dat zouden fundamenten zijn die worden bedreigd door nieuwkomers. De schitterende kerstboom in een winterse straat, kinderen op hun paasbest op zoek naar eieren in de tuin en het Wilhelmus dat speelt terwijl je met troebel zicht naar een medaille-uitreiking kijkt: deze symboliek van een ‘gedeelde identiteit’ werd handig uitgevent tijdens de campagnes, omdat ze inspeelt op een diepere behoefte van velen. Een behoefte aan gemeenschapszin. In deze snel veranderende, geglobaliseerde wereld voelt het soms alsof de gedeelde grond onder onze voeten rap afbrokkelt, en in reactie daarop keren we ons naar binnen.</p>
<p>Wat mij betreft was ook de blauwe envelop symbool van de campagne geweest. Er is namelijk geen betere graadmeter voor de solidariteit in een samenleving dan de belasting die ze betaalt. Belasting is de kurk waarop een land drijft. Gek genoeg is een van de speerpunten van ons overheidsbeleid nu juist het minimaliseren van belastingdruk. Voor een selecte groep althans.</p>
<p>Het besteedbaar inkomen van gezinnen is door belastingverhoging in de periode 2001-2013 alleen maar gedaald. Maar dat van bedrijven verdubbelde: door belastingverláging. Dit beleid boekt ook internationaal succes: Nederland is op dit moment het populairste belastingparadijs op aarde van bedrijven in de Fortune500 – bóven Bermuda en de Kaaiman Eilanden. Dat een bedrijf als Netflix zich in Amsterdam vestigt, is dus niet ‘omdat het hier gewoon leuk is’, zoals <em>Het Parool</em> deze maand schreef, maar gewoon vanwege het geld. Netflix staat bekend om zijn belastingmijdende constructies en won hierom al eens de dubieuze titel ‘Worst Ethical Consumer’.</p>
<p>Drijfveer achter het creëren van ‘een gunstig vestigingsklimaat’ is de hoop dat bedrijven hier niet alleen een stroman en een kamerplant achterlaten, maar zich ook echt  vestigen, zoals Netflix deed. Dat is het argument waarmee de overheid deze fiscale race naar de bodem legitimeert naar haar burgers. Dat die race voor sommigen nog niet hard genoeg gaat, blijkt uit de recente onthulling van Follow The Money, gebaseerd op onderzoek van Denktank Changerism, dat Shell heimelijk betaalde voor een onderzoeksrapport dat werd gebruikt om te lobbyen voor nog meer belastingvoordeel voor multinationals.</p>
<p>Hoe geweldig zou het zijn als we zo keihard investeerden in innovatie, onderwijs en cultuur dat bedrijven écht daarvoor naar Nederland kwamen? Dat ze niet kwamen omdat we een fiscale dumpstore zijn, maar omdat we een samenleving creëren waar de veerkracht en het vertrouwen vanaf spatten, en waarin iedereen, migrant of multinational, zijn <em>fair share</em> bijdraagt?</p>
<h4>De kleine, geheime draaideur bovenaan</h4>
<p>Belastingen gaan niet alleen over geld. Ze symboliseren op een veel fundamenteler niveau dan een feestdag of volkslied het gedeelde belang om een samenleving bij elkaar en draaiende te houden. De weg die we zijn ingeslagen leidt naar een steeds verdere uitholling van de solidariteit en stimuleert een agressieve wijze van winstbejag, waarbij alleen nog wetgeving telt: als het mag, dan kan het ook. In zo&#8217;n maatschappij is iedere moraliteit uitgekleed en wordt de sociale cohesie steeds minder. Maar in plaats van die wezenlijke weeffout in ons systeem aan te pakken, misbruiken politici de tegenreactie op dit proces door muren op te trekken voor nieuwkomers. Niemand ziet de kleine, geheime draaideur bovenin, waardoor een klasse van politici en topbestuurders zich vrijuit over de wereldbol blijft bewegen.</p>
<p>Buma, Rutte en hun bevriende portiers willen het land beschermen tegen een groep <em>freeriders</em> die de wereld afstruint op zoek naar de voordeligste plek om zich vestigen. ‘We moeten maatregelen nemen om de komst van mensen die misbruik willen maken van onze situatie en enkel willen profiteren van onze gemeenschapsvoorzieningen een halt toe te roepen,’ zei Gerd Leers, CDA-minister voor Immigratie, Integratie en Asiel, al in 2010.</p>
<p>Ze hebben helemaal gelijk – we hebben alleen de verkeerde groep in ons vizier.</p>
<div class="info-box">
<p>Meer van Roxane van Iperen? Neem <a href="https://www.vn.nl/service/vrij-nederland-nieuwsbrief/" target="_blank">de nieuwsbrief van Vrij Nederland</a>.</p>
</div>


Gerelateerd