Het AfD, nu de derde partij in Duitsland, was vier jaar geleden nog een heel andere club. Tim de Wit over AfD- oprichter, partijleider, én hoogleraar macro-economie Bernd Lucke. ‘Ik vind de ChristenUnie een zeer interessante partij. Ik zie veel raakvlakken.’

Boze burgers verenigt u, dat is het gevoel dat je bekruipt als je de zaal van het Maritim Hotel in Berlijn binnenkomt. Het Forum voor meer Democratie heeft in de aanloop naar de Europese verkiezingen enkele politici uitgenodigd om over het democratisch tekort in Europa te discussiëren. Er zijn zo’n driehonderdvijftig Berlijners op afgekomen. In een halve cirkel van zwartleren stoelen zit professor Bernd Lucke naast een CDU-dame, een schrijver en een liberale FDP-collega.

Gedurende het hele debat lanceert Lucke verwijten aan Brussel. ‘Gezichtsloze bureaucratie,’ ‘We willen geen Verenigde Staten van Europa,’ ‘Ja, ik ben voor Europa. Maar terug naar het geheel van soevereine staten zoals we dat in 1999...