***** Kunsthal. Stanley Spencer. ‘Schilderkunst tussen hemel en aarde’, Kunsthal, Rotterdam. Tot 15 januari 2012

Eén kunstenaar, twee stijlen – op het fenomenale overzicht van de Brit Stanley Spencer (1891-1959) in de Kunsthal Rotterdam dringt de tegenstelling zich steeds hardnekkiger op. De eerste Spencer is het modernst. Dit is de felle realist: schilder van The Leg of Mutton Nude uit 1937, een onflatteus dubbelportret met zijn minnares en muze, de lesbische kunstenares Patricia Preece. Rauwe lamsbout, lillend vlees – dit soort werk leeft voort in de kunst van Lucian Freud of Jenny Saville.

De tweede Spencer is ongrijpbaarder. Zijn werk is religieus maar nooit ouderwets; allegorisch, maar niet formulematig. Het is vaak gesitueerd in Cookham, Spencers geboortedorp onder de rook van Londen, en zit vol met gnoomachtige mannetjes en vrouwtjes, engelen en heiligen. Tot deze doeken kun je je moeilijk verhouden. Wat helpt is ze je voor te stellen als illustraties in een kinderbijbel of...