Lang leve de Senaat

Columns van de week

Amber Wiznitzer en Hannah Prins

De stemmen van Vrij Nederland

Analyse

<p>De Palestijns-Syrische fixer en journalist Samer drinkt zijn koffie op het balkon van zijn kleine huis na een wilde nacht in Damascus, na de aankondiging van de Amerikaanse president Donald Trump om de sancties tegen Syrië op te heffen tijdens zijn bezoek aan het Midden-Oosten op 13 mei. Samer (35): <span style="font-weight: 400;">‘</span>Ik ging naar het Umayyad-plein waar we tot diep in de nacht feest hebben gevierd. Toen ik thuiskwam, dacht ik voor het slapengaan: na vandaag hoef ik geen VPN meer te gebruiken om welke website dan ook te openen vanwege het verbod. En iedereen kan mij zonder problemen geld sturen van buiten Syrië, omdat het financiële verkeer weer normaal wordt door de opheffing van de sancties.<span style="font-weight: 400;">’</span><span style="font-weight: 400;"> </span></p>
<p>Sinds de val van het Assad-regime hebben de inwoners van Syrië gewacht op de verlichting van de sancties om weer een normaal leven te kunnen leiden zonder politieke of economische beperkingen. De Syrische bevolking leeft sinds 1976 onder economische en diplomatieke sancties, nadat het Assad-regime militair ingreep in Libanon tijdens de burgeroorlog van 1975 tot 1991. De Amerikaanse sancties werden in de loop der jaren geïntensiveerd en werden na de start van de Syrische revolutie in 2011 steeds forser, met als hoogtepunt de <em>Caesar-Act</em> in 2020, waarin sancties werden opgelegd aan Assad, zijn bondgenoten en iedereen die hielp bij het financieren of uitvoeren van oorlogsmisdaden. Hierdoor werd elke vorm van de handel met Syrië nagenoeg onmogelijk gemaakt. Trump bevestigt deze week dat het de Saoedische kroonprins en de Turkse president Recep Tayyip Erdogan waren die hem ervan overtuigden de sancties tegen Syrië op te heffen om verdere ineenstorting van het land na de val van het Assad-regime te voorkomen.</p>
<p>Hoewel het regime de directe gevolgen van de sancties veelal wist te omzeilen, hebben ze wel degelijk een zeer ingrijpende invloed gehad op de levens van de gewone burgers. Toch betekent de toezegging van Trump niet dat het land per direct sanctievrij is. Een aantal sancties gericht op specifieke personen uit het voormalige regime  zal hoogstwaarschijnlijk van kracht blijven. Sommige sancties kan Trump per presidentieel decreet verwijderen, andere moeten eerst door het Amerikaanse Congres. Dit kan maanden tot jaren duren. En zelfs dan zal het nog lange tijd duren voordat Syriërs persoonlijk iets van economische verbetering zullen merken.  ‘Het Assad-regime heeft Syrië in een staat van ernstige economische achteruitgang achtergelaten en kan niet herrijzen zonder een economische opening die investeringen en wederopbouw mogelijk maakt’, vertelt Samer.</p>
<blockquote><p>Een van de voorwaarden voor de sanctieverlichting is de ondertekening van een vredesakkoord met Israël</p></blockquote>
<h5>Veiligheid</h5>
<p>De dag na de aankondiging ontmoette de Amerikaanse president Donald Trump in Saoedi-Arabië de Syrische interimpresident Ahmad al-Sharaa, die ruim tien jaar geleden nog de lokale leider was van Al-Qaida. De ontmoeting wordt door het Witte Huis bejubeld als <span style="font-weight: 400;">‘</span>historisch<span style="font-weight: 400;">’</span>, omdat het een kwart eeuw geleden is dat de laatste ontmoeting tussen een Amerikaanse president en zijn Syrische ambtgenoot heeft plaatsgevonden. Als mogelijke voorwaarden voor de sanctieverlichting zou Trump de ondertekening van een vredesakkoord met Israël hebben genoemd, alsmede de deportatie van <span style="font-weight: 400;">‘</span>buitenlandse terroristen en Palestijnse militante groeperingen<span style="font-weight: 400;">’</span>.</p>
<p>Tijdens de ontmoeting bevestigde president Ahmad al-Sharaa ook zijn toewijding aan de scheidingsovereenkomst van strijdkrachten met Israël uit 1974, verwijzend naar de overeenkomst tussen Syrië en Israël onder auspiciën van de Verenigde Naties voor een staakt-het-vuren en het reguleren van de frontlinie bij de Golanhoogten. Deze overeenkomst werd door Israël na de val van het Assad-regime vrij direct geschonden door delen van het zuiden van Syrië te bezetten, onder het mom van ‘het handhaven van de veiligheid’.</p>
<h5>Splijtzwam</h5>
<p>Het verzoek voor normalisatie met Israël blijft een splijtzwam in de regio, ook voor Saoedi-Arabië. Zij zien het niet zitten om de banden aan te halen met Israël zolang er geen oplossing is voor het stichten van een Palestijnse staat – wat Israël met de genocide in Gaza en het annexeren van de Westelijke Jordaanoever onmogelijk maakt.</p>
<blockquote><p>De interimregering kan de sancties niet langer gebruiken als excuus voor de slechte economische situatie in het land</p></blockquote>
<p>Samer neemt een nerveuze trek van zijn laatste sigaret als de mogelijke vredesovereenkomst tussen Syrië en Israël ter sprake komt. ‘Het was te verwachten’, vertelt hij. ‘Maar het is een gevoelig punt en in tegenstelling tot het opheffen van de sancties geen reden tot feest.’ Beide landen zijn formeel nog altijd in oorlog sinds de oprichting van de staat Israël in 1948. Na de Nakba in datzelfde jaar, toen honderdduizenden Palestijnen moesten vluchten voor het geweld van zionistische kolonisten, is een groot deel van hen in Syrië terechtgekomen. Het voormalige Assad-regime heeft de kwestie Palestina uitgebuit om aan de macht te blijven. Zo gebruikte hij milities, die zogenaamd in het leven waren geroepen om Palestina te bevrijden, om demonstraties te onderdrukken, rebellen te doden en Syrische steden te bombarderen. Zo bevindt zich in Damascus een angstaanjagend detentiecentrum waar duizenden Palestijnen en Syriërs door marteling om het leven zijn gekomen, de zogenaamde ‘Palestina-afdeling’. De Israëlische regering van zijn kant liet in een reactie weten de ontmoeting van de Syrische president Ahmad al-Sharaa met zijn Amerikaanse ambtgenoot en het besluit om de sancties op te heffen, niet te zien zitten.</p>
<p>Wat de opheffing van de sancties de Syrische burger precies gaat brengen, moet de toekomst uitwijzen. Wel is duidelijk is, dat zich deze week een historische, unieke kans heeft aangediend op een betere economische positie. In ieder geval kan de interimregering de sancties niet langer gebruiken als excuus voor de slechte economische situatie in het land.</p>
<p><span style="font-weight: 400;">
<div class="newsletter-teaser bg-gray">
    <div class="teaser__content__container">
                    <div class="teaser__header">Blijf vrij van geest. Lees onze nieuwsbrief.</div>
        
                    <div class="teaser__text">Ontvang de beste verhalen van Vrij Nederland twee keer per week in je mail. In elke nieuwsbrief ontvang je één artikel helemaal gratis.</div>
            </div>

    <div class="teaser__btn__container">
                    <div class="teaser__btn">
                <a class="btn btn--rounded btn--white-bg" 
                    href="/service/nieuwsbrieven"
                    data-ga-category="banner-newsletter-button" 
                    data-ga-label="Blijf vrij van geest. Lees onze nieuwsbrief." 
                    data-ga-action="clicked">Ja, dit wil ik ></a>
            </div>
            </div>
</div></span></p>
<p>&nbsp;</p>


Syrië zonder sancties