Geweigerd op de universiteit

Columns van de week

Hannah Prins en Chard van den Berg

Video

<figure>
<div class="video"><iframe width="500" height="375" src="https://www.youtube-nocookie.com/embed/D50SWPtwiZQ?feature=oembed" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe></div>
</figure>
<p>De Chinese milieu-activist Ma Jun kreeg deze week de prestigieuze Nikkei Asia-prijs voor het opbouwen van een database die de vervuiling door fabrieken en overheden in kaart brengt via een app. Door zijn werk is een steeds beter zicht gekomen op de vervuiling, die daardoor ook steeds efficiënter kan worden bestreden. En het bijzondere is: de Chinese overheid werkt mee. Sinds het Verdrag van Parijs is er in China een grote omslag gaande: schoon en duurzaam is nu het devies van de overheid. De (positieve) gevolgen zijn aanzienlijk. Deze winter waren de blauwe luchten in de Chinese hoofdstad aanleiding voor nieuwsberichten, omdat de smog was verdwenen.</p>
<p>Ma Jun is er in geslaagd op het juiste moment de juiste dingen te doen en daardoor de gang van zaken fundamenteel te veranderen. Het is dan ook niet meer dan logisch dat hij de laatste tijd de ene prijs na de andere krijgt. Deze week de Japanse prijs van media-multinational Nikkei, in april werd hij uitgeroepen tot een van <a href="http://fortune.com/longform/worlds-greatest-leaders-2018/" target="_blank" rel="noopener">de vijftig &#8216;greatest leaders&#8217;</a> door het Amerikaanse blad Fortune, eerder kreeg hij de ‘Goldman Environmental Prize’ en in december vorig jaar de Prins Claus Prijs, hier in Nederland.</p>
<p>In alle bescheidenheid heeft Ma Jun door hard werken en slim nadenken in China het denken over milieu en duurzaamheid in beweging gekregen, waar dat jarenlang muurvast leek te zitten.</p>
<div class="info-box">
<p><strong>Regie </strong>Mea Dols de Jong<br />
<strong>Camera </strong><a href="http://www.jeroenkiers.com/" target="_blank" rel="noopener">Jeroen Kiers<br />
</a><strong>Montage </strong><a href="https://tanteschnitt.wordpress.com/" target="_blank" rel="noopener">José van Koppenhagen</a></p>
</div>


Mea Dols de Jong

Videocolumn Ma Jun: De wereld verbeteren? Dat begint toch écht bij jezelf

<p class="tekst">‘De avant-garde van mijn generatie wordt niet begrepen,’ zegt mijn neefje Mischa Dols hoofdschuddend tegen mij op een huisfeestje, waar hij sinds kort legaal alcohol mag drinken. ‘Het is gewoon zo frustrerend om te zien hoe dom de traditionele media zijn.’ Een paar weken geleden was zijn geliefde YouTuber PewDiePie onderwerp van een <a href="https://www.wsj.com/articles/disney-severs-ties-with-youtube-star-pewdiepie-after-anti-semitic-posts-1487034533" target="_blank" rel="noopener">kritisch stuk in de <span class="Cursief">Wall Street Journal</span></a>. De 27-jarige vlogger zou volgens de Amerikaanse krant aanzetten tot antisemitisme. In verschillende van zijn video’s waren swastika’s, nazi-afbeeldingen en antisemitische grappen te zien. Daaronder een video met twee ingehuurde Indiase mannen die een bord met ‘Death To All Jews’ vasthouden, aldus de <span class="Cursief">Wall Street Journal</span>.</p>
<p class="tekst">Felix Kjellberg, aka PewDiePie, is verreweg de grootste ster die YouTube te bieden heeft. Zijn video’s zijn 14,7 miljard keer bekeken en hij heeft 53 miljoen abonnees, bijna twee keer zoveel als een na grootste YouTube-ster. Disney, naarstig op zoek naar manieren om de nieuwe generatie te bereiken, contracteerde PewDiePie voor hun nieuwe Maker Channels. En YouTube zelf maakte Kjellberg een van de voornaamste sterren op hun betaalde dienst YouTube Red. Door het artikel in de <span class="Cursief">Wall Street Journal</span> verbraken deze twee partijen hun banden met PewDiePie, wat een substantiële deuk achterlaat in de 14 miljoen dollar die hij per jaar verdient.</p>
<figure id="post-357210 media-357210" class="align-none"><img decoding="async" src="https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2017/05/pewdiepie-twitch1_preview.jpg" srcset="https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2017/05/pewdiepie-twitch1_preview-320x196.jpg 320w, https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2017/05/pewdiepie-twitch1_preview-640x393.jpg 640w" alt="" /><figcaption>‘Ik denk dat door eigenlijk met ALLES te fucken ze kunnen dealen met de betekenisloosheid.’ Beeld: YouTube</figcaption></figure>
<p class="tekst">‘Het begon bij de <span class="Cursief">Wall Street Journal</span>, en vervolgens namen <span class="Cursief">The New York Times</span> en andere traditionele media deze debiele mening klakkeloos over,’ gaat m’n neefje verder. ‘En Disney is sowieso een fuckup. PewDiePie maakt altijd al controversiële en provocerende shit, dat is precies de reden dat mensen naar hem kijken. Dat Disney nu opeens zijn contract breekt, is omdat traditionele media hem in een totaal verkeerd daglicht hebben gezet en Disney bang is voor imagoschade.’</p>
<blockquote>
<p class="tekst">&#8216;PewDiePie maakt altijd al controversiële en provocerende shit, dat is precies de reden dat mensen naar hem kijken.&#8217;</p>
</blockquote>
<p class="tekst">‘Maar Mischa, een bord met “Death To All Jews”, dat is niet meer controversieel, dat is gewoon racistisch,’ probeer ik op een volwassen toon te zeggen, ervan overtuigd dat de <span class="Cursief">Wall Street Journal</span> en de <span class="Cursief">New York Times</span> het niet zomaar bij het verkeerde eind hebben. Mischa zucht. M’n tien jaar jongere neefje kan mij me soms tien jaar dommer later voelen, vooral door zijn gebruik van termen waar ik nog nooit van heb gehoord.</p>
<p class="tekst">Mischa: ‘Dat is het juist. De hele cultuur van 4chan en delen van YouTube worden totaal verkeerd begrepen.’ Ik: ‘4chan?’ Mischa: ‘Ken je dat niet?’ Ik: ‘Ja, wel eens van gehoord’ – wat niet waar is – ‘wat is het ook al weer?’ Mischa: ‘4chan is net als YouTube een platform met een jong publiek. Het is de meest <em>edgy</em> in z’n soort, met veel zwarte humor in de posts en comments. Maar je kan er in zekere zin ook het meest vrij zijn. Ik kijk er meestal op omdat het de geboorteplaats is van bijna alle memes.’ Memes?</p>
<figure id="post-357208 media-357208" class="align-center"><img decoding="async" src="https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2017/05/C4PMg6vWIAU2b8q_preview.jpg" srcset="https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2017/05/C4PMg6vWIAU2b8q_preview-320x180.jpg 320w, https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2017/05/C4PMg6vWIAU2b8q_preview-640x360.jpg 640w" alt="" /><figcaption>‘Het is op internet echt een ding om tegen de Politiek Correcte cultuur te vechten.’ Foto: PewDiePie. Bron: YouTube</figcaption></figure>
<h5>Niet echt grappige humor</h5>
<p class="tekst">Even later duik ik de site van 4chan op. Naast de puberale, niet echt grappige humor zie ik inderdaad racistische, discriminerende en vrouwonvriendelijke opmerkingen voorbij komen. Dit verbaast me omdat ik mijn neefje totaal niet zo inschat. Meestal inspireert hij me juist met hoe hij de wereld ziet. Dus wat is hier aan de hand? Is deze verwerpelijke humor echt op een andere manier te zien? Is dit zoals Mischa het noemt ‘de avant-garde van deze tijd’? Of heeft de <span class="Cursief">Wall Street Journal</span> gelijk en promoten YouTubers als PewDiePie <span class="Cursief">white supremacy</span>?<br />
Een WhatsApp-gesprek volgt:</p>
<figure id="post-358025 media-358025" class="align-none"><img decoding="async" src="https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2017/06/1pew1.png" srcset="https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2017/06/1pew1-320x725.png 320w, https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2017/06/1pew1-640x1450.png 640w, https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2017/06/1pew1-1280x2899.png 1280w" alt="" /></figure>
<p><span style="font-family: 'Neue Helvetica W01', sans-serif; font-size: 1.25rem; font-weight: 800;">Alles doen wat je zegt<br />
</span>Voor één euro kreeg ik twee maanden de <span class="Cursief">Wall Street Journal</span>. Ik gaf Mischa de inlogcodes. Het stuk beschrijft de video waarin PewDiePie twee dansende Indiase mannen een bord omhoog laat houden met ‘Death To All Jews’. Volgens PewDiePie was dit een grap bedoeld om te laten zien hoe belachelijk de internetdienst Fiver is, waar je freelancers kan inhuren die alles doen wat je zegt. Hij schrok er zelf ook van dat ze dit echt deden, aldus PewDiePie in het stuk. Toch koos hij er volgens de <span class="Cursief">Wall Street Journal</span> zelf voor om het schokkende materiaal in zijn video te monteren. Vervolgens citeert de <span class="Cursief">WSJ</span> een expert die claimt dat dit soort acties antisemitisme normaliseert. De video is inmiddels op verschillende nazi-gerelateerde sites verschenen.</p>
<figure id="post-358044 media-358044" class="align-none"><img decoding="async" src="https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2017/06/111pew2kopie.png" srcset="https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2017/06/111pew2kopie-320x561.png 320w, https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2017/06/111pew2kopie-640x1122.png 640w, https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2017/06/111pew2kopie-1280x2245.png 1280w" alt="" /></figure>
<figure id="post-358029 media-358029" class="align-none"></figure>
<h3 class="tekst"></h3>
<figure id="post-360028 media-360028" class="align-none"><img decoding="async" src="https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2017/06/trollface.png" srcset="" alt="" /><figcaption>De trollface</figcaption></figure>
<h3 class="tekst">Jailwalks</h3>
<p class="tekst">Ik denk terug aan mezelf als puber, aan hoe ik m’n donkerblonde haar liet invlechten en zogenaamde ‘jailwalks’ oefende in de gangen van mijn veel te witte gymnasium. En ergens snap ik het wel. Mijn neefje groeide op in een wereld waarin opeens iedereen zijn mening kon laten horen. Dit zorgt voor een totale desoriëntatie. Alles lijkt subjectief. De behoefte om dan maar totaal bizarre standpunten de wereld in te werken, begrijp ik. Want het slaat uiteindelijk toch allemaal nergens op. En net nu ik denk dat ik mijn volwassenen positie terug heb veroverd, komt Mischa met de vraag:</p>
<figure id="post-358032 media-358032" class="align-none"><img decoding="async" src="https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2017/06/1pew3.png" srcset="https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2017/06/1pew3-320x316.png 320w, https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2017/06/1pew3-640x633.png 640w, https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2017/06/1pew3-1280x1266.png 1280w" alt="" /></figure>
<h3 class="tekst">Expert level trolling</h3>
<p class="tekst">Ik open 4chan.org, om de discussies die daar gaande zijn met een metamodernistische bril te bekijken. En wanneer ik op een foto van Auschwitz klik, zie ik commentaren als ‘Did it happen?’ ‘No, but it should happen again.’ ‘Not only is it a testament to your pathetic intellect if you believe the “holocaust denial” meme, but also it will alienate you from everyone you know and care about. It’s really expert level trolling if it wasn’t so morally repellant.’</p>
<figure id="post-360031 media-360031" class="align-none"><img decoding="async" src="https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2017/06/Holocaust-Meme-aangepast.png" srcset="https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2017/06/Holocaust-Meme-aangepast-320x497.png 320w" alt="" /><figcaption>Een screenshot van een discussie op 4chan.</figcaption></figure>
<p class="tekst">Het ontkennen van de Holocaust word een meme genoemd en zelfs <span class="Cursief">expert level trolling</span>. Het lijkt er dus op dat Mischa gelijk heeft. Tegelijk zie ik ook nog steeds discriminerende opmerkingen die ik moeilijk anders kan lezen. Zoals een feed over hoe breed de neuzen van donkere mensen wel niet zijn, met een wedstrijd wie de beste foto hiervan kan vinden om vervolgens hard te lachen om de neuzen op deze foto’s. Of het herhaaldelijke gebruik van de term ‘feminazi’s’ in plaats van feministen.</p>
<figure id="post-358034 media-358034" class="align-none"><img decoding="async" src="https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2017/06/1pew4.png" srcset="https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2017/06/1pew4-320x336.png 320w, https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2017/06/1pew4-640x672.png 640w, https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2017/06/1pew4-1280x1343.png 1280w" alt="" /></figure>
<h3 class="tekst">Afzeiken</h3>
<p class="tekst">Het had de <span class="Cursief">Wall Street Journal</span> inderdaad gesierd als ze zich meer in de internetcultuur rondom PewDiePie hadden verdiept. Tegelijk lijkt de discussie daarmee nog niet afgerond. Heeft de <span class="Cursief">WSJ </span>gelijk om PewDiePie’s video’s antisemitisch te noemen? Of moeten we dit gewoon zien als trollen, oftewel als de avantgarde waar Mischa het over heeft? En zit er een grens aan deze grappen? Hans Teeuwen zei ooit: ‘Alles waar je geen grappen over mag maken, is gevaarlijk.’ In zekere zin heeft hij natuurlijk gelijk. Tegelijk is ‘het is maar een grapje’ het meest gehoorde excuus op discriminerende opmerkingen en daarmee juist ook gevaarlijk.</p>
<figure id="post-358038 media-358038" class="align-none"><img decoding="async" src="https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2017/06/1pew55.png" srcset="https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2017/06/1pew55-320x170.png 320w, https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2017/06/1pew55-640x340.png 640w, https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2017/06/1pew55-1280x680.png 1280w" alt="" /></figure>
<figure id="post-358035 media-358035" class="align-none"></figure>
<h4 class="tekst">Coolheidsmeter</h4>
<p class="tekst">Die avond zit ik toevallig met mijn hele familie aan tafel en er wordt gevraagd naar het stuk dat ik aan het schrijven ben. Mijn tante is bezorgd dat Mischa te puberale dingen gaat zeggen waar hij later misschien spijt van krijgt. Ik probeer haar gerust te stellen door te zeggen dat het niet zozeer over heftige uitspraken gaat, maar over metamodernisme en de avantgarde van deze tijd.</p>
<p class="tekst">Mijn jongere zusje kiest al snel de kant van Mischa. ‘Jonge mensen online zijn maar op één ding uit: grappig zijn. Sommigen zijn best grof en sommigen gaan ook wel eens te ver. Maar ja, dat heb je als je grappig probeert te zijn.’</p>
<p class="tekst">Dit is het begin van een familiediscussie waar weinigen een blad voor de mond nemen en ‘laat me nou eens uitpraten’ de meest uitgesproken zin is. De oudere generatie (geboren 1960 of eerder) veroordeelt PewDiePie; met name de antisemitische opmerkingen vallen verkeerd. De jongeren (geboren na 1986) trachten uit te leggen hoe de internetcultuur er nu uitziet en hoe je deze opmerkingen anders moet lezen. Terwijl de discussie hoger oploopt, vraag ik me af: hebben antisemitische grappen een andere lading voor de internetgeneratie dan voor hun ouders?</p>
<p class="tekst">‘Mischa,’ vraag ik, ‘zou PewDiePie in plaats van “Death To All Jews” ook “Death To All Muslims” op het bordje hebben kunnen schrijven?’‘Nee,’ antwoordt Mischa een beetje geschrokken. ‘Dat zou hij nooit zeggen. Want dat is veel te real. Antisemitisme is geen huidig conflict.’ Het hoofd van mijn oom loopt rood aan bij het horen van deze woorden.</p>
<p class="tekst">‘Wat ik bedoel,’ zegt Mischa snel, ‘is dat Jodengrappen online een soort meme zijn geworden. Omdat je al op de basisschool over WO II heb geleerd, boeken erover moest lezen. We hebben zo geleerd hoe fout het was wat er toen gebeurde, dat het een soort ding is geworden om daar een beetje grappen mee te maken. Zo’n meme als dat de Holocaust een leugen is, is grappig omdat we allemaal weten dat het zo absurd belachelijk is om dat te denken. Het is een soort inside joke geworden.’<br />
‘Dingen roepen als dat de Holocaust niet heeft bestaan en dat alle Joden dood moeten, vind ik niet grappig,’ zegt mijn tante. ‘Nee, maar je hoeft er ook niet naar te kijken als je dat niet wilt,’ zegt Mischa.</p>
<p class="tekst">Hier heeft iedereen wel iets op terug te roepen, maar de stem van mijn moeder torent boven de rest uit: ‘Weet je waar ik van schrik? Dat sommige jongeren niet eens weten wie John Lennon is!’ En net als ik met m’n ogen wil rollen om deze typische hippie-opmerking, komt m’n moeder toch met iets interessants: ‘Vrijheid van meningsuiting is natuurlijk een groot recht, maar dat je alles <span class="Cursief">mag</span> zeggen betekent niet dat je alles <span class="Cursief">hoeft</span> te zeggen. Het lijkt soms wel alsof de idealen waar in de Verlichting voor gevochten is, misbruikt worden. Zeker nu door internet iedereen een stem in het publieke debat heeft gekregen, lijkt het alsof het recht om een mening te hebben ook een vrijbrief is om harde dingen te zeggen. Maar dat maakt geen leuke mensen. Het maakt vooral dat we in een harde onaardige maatschappij zijn gaan leven. Dus het gaat misschien niet zozeer om wat wel en niet mag volgens de regels, maar om de mate van menselijkheid en aardigheid van de wereld waarin we willen leven.’</p>
<figure id="post-357211 media-357211" class="align-center">
<p><figure style="width: 988px" class="wp-caption alignnone"><img decoding="async" src="https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2017/05/maxresdefault_preview-2.jpg" alt="PewDiePie" width="988" height="555" /><figcaption class="wp-caption-text">‘Dat de Holocaust een leugen is, is grappig omdat we weten dat het absurd is om dat te denken.’</figcaption></figure></figure>
<h5>Humanistische blik</h5>
<p class="tekst">In alle argumenten van wat wel en niet mag was ik deze humanistische blik bijna vergeten. De crisis rond PewDiePie raakt veel ingewikkelde punten, van vrijheid van meningsuiting tegenover discriminatie tot generatiekloven, het verlies van vertrouwen in media, trolling en taboes. Ik hoopte uit te komen op een algemene waarheid waar ik mijn mening op kon funderen. Maar het moeras van bubbels en grijze waarheden maakt het moeilijk. En hoewel de discussie over waar de grenzen liggen interessant kan zijn, is een persoonlijk humanistisch kompas misschien wel een betere raadgever om je positie hierover in te nemen en je naar een uitweg te leiden.</p>
<p class="tekst">Mischa lijkt hier ook van onder de indruk te zijn. Even later sta ik met hem af te wassen en geeft hij toe dat hij het eigenlijk wel met m’n moeder eens is. ‘Ik moet ook eerlijk zeggen dat ik die mensen op 4chan helemaal geen leuke mensen vind. Maar waar het me om ging, is dat ik vind dat de <span class="Cursief">WSJ</span> en andere media PewDiePie wat meer binnen de context van deze internetcultuur hadden moeten plaatsen. En daar ben ik gewoon best wel van geschrokken. Want ik zie hoe jonge mensen om mij heen zeggen dat je kranten niet kan vertrouwen, en ik wil dat niet geloven. Maar dan schrijven ze een keer over een onderwerp dat dicht bij me staat, en dan schieten ze zo tekort.’</p>
<p class="tekst">&#8216;Weet je wat het is,’ zeg ik dan eindelijk met mijn geruststellende stem. ‘Volgens mij moet je traditionele media een beetje zien zoals je ouders. Op een gegeven moment kom je erachter dat ze helemaal niet alles weten en dat ze best veel fouten maken. En die shock zet je hele wereldbeeld in een ander perspectief. Maar na een tijdje, als je over dit bedrog heen bent, leer je ze toch weer waarderen. Dan zie je hoe goed ze het bedoelen, hoe ze hun best doen en dat ze soms ook echt wijsheid met zich meedragen. En zo kan je, in combinatie met je eigen kennis, een volwassen solide relatie met ze beginnen.’</p>


Racisme? Antisemitisme? Gevoeligheden boeien niet op internet (deal with it, oude media)

<p><strong>Vrij Nederland en hard//hoofd presenteren <em>Kopstuk</em>. In deze podcast gaan filmmaker Mea Dols de Jong en schrijver Rutger Lemm in gesprek met mensen die ze bewonderen. Aflevering 2: Mea Dols de Jong spreekt Coco Schrijber.</strong></p>
<p>Coco Schrijber is fantastisch. Ze is niet alleen een van de meest getalenteerde en inspirerende documentairemaaksters die Nederland te bieden heeft, ze zit ook nog eens boordevol eigenwijze levenslessen. En dat komt goed uit bij deze podcast.</p>
<p>Een van de eerste films van Coco, <a href="http://www.imdb.com/title/tt0312693/" target="_blank"><em>First Kill</em></a>, draait om de tegengestelde gevoelens die gepaard gaan met geweld, zoals angst, haat, verleiding en plezier. Door middel van interviews met veteranen onderzoekt ze wat oorlog en je eerste moord doet met lichaam en geest. &#8216;Een onderzoek waarvan de motivatie uiteindelijk terug te voeren is naar de vraag: ben ik eigenlijk in staat om te moorden?&#8217; aldus Coco. &#8216;En het antwoord is: ja.&#8217; Deze persoonlijke motivatie is typerend voor de onderwerpen van Coco en maakt haar oeuvre ook zo interessant.</p>
<p>Ik sprak Coco over haar aanpak in het maken van films, over de grens tussen een persoonlijke insteek en navelstaarderij, over verveling en geld verdienen, over haar kracht en haar onzekerheden (spoiler: die heeft ze niet). Het gesprek heeft best een tijdje op mij doorgewerkt. Met name de overtuigingskracht van Coco om alleen het leven te leiden wat je wil leiden: &#8216;Zoveel mensen leven een leven wat net naast de lijn ligt van het leven wat ze willen hebben.&#8217; Ik durf zelfs te zeggen dat het gesprek mij in m’n professionele keuzes heeft veranderd.</p>
<p>Coco’s laatste film <a href="http://www.imdb.com/title/tt6204524/?ref_=nv_sr_1" target="_blank"><em>How to Meet a Mermaid</em></a> gaat over mensen die in de zee verdwijnen. Haar broer was daar een van. Voor mij gaat de film ook over de misschien wel meest basale vraag: waarom willen we leven? En juist dit is wat Coco zo goed kan: leven. Dus wil je actief, voluit, vrij en onbevreesd leven, luister dan naar Coco Schrijber</p>
<figure>
<div class="video">
<div class="gpdr-overlay-wrapper">
    <script type="text/plain" class="gpdr-iframe gdpr-service-soundcloud">
        <iframe width="500" height="400" scrolling="no" frameborder="no" src="https://w.soundcloud.com/player/?visual=true&#038;url=https%3A%2F%2Fapi.soundcloud.com%2Ftracks%2F317475686&#038;show_artwork=true&#038;maxwidth=500&#038;maxheight=750"></iframe>    </script></p>
<div class="row">
<div class="col-sm-12">
<div class="gdpr-content">
<h4>SoundCloud</h4>
<p>Deze dienst is alleen beschikbaar wanneer alle cookies zijn geaccepteerd</p>
<p>                <a href="javascript: Cookiebot.renew()" class="gdpr-settings btn btn--primary button--primary">Wijzig cookie voorkeur</a>
            </div>
</p></div>
</p></div>
</div>
</div>
</figure>
<h3>Over Kopstuk</h3>
<p>In deze losse, open ‘mentorgesprekken’, voorafgegaan door een tune van <a href="https://www.facebook.com/geitenkwark/">Herman in een bakje Geitenkwark</a>, leggen wij hosts om beurten onze kwetsbaarheid en onzekerheid als jonge makers op tafel. We hopen dat onze gast ons zo iets kan leren, ons kan inspireren of ons zelfs kan troosten in deze verwarrende tijden (het voordeel van audio is dat je het niet ziet als we bij hen op schoot gaan liggen huilen). In <a href="https://soundcloud.com/user-562263738/kopstuk-0-mea-dols-de-jong-en-rutger-lemm">aflevering 0</a> leggen we het concept uit.</p>
<p><em>Kopstuk</em> is geïnspireerd door Amerikaanse voorbeelden als <em>WTF</em> met host Marc Maron, <em>You Made It Weird</em> met Pete Holmes, <em>Fresh Air</em> met Terry Gross en <em>By The Way</em> met Jeff Garlin (het gros van deze podcasters is tevens stand-up comedian). In 2014 verkoos <em>Slate</em> het interview van Maron met zijn comedy-vriend Louis CK tot beste <a href="http://www.slate.com/articles/arts/ten_years_in_your_ears/2014/12/best_podcast_episodes_ever_the_25_best_from_serial_to_the_ricky_gervais.html">podcast-aflevering aller tijden</a>. <em>Kopstuk</em> wordt gemaakt onder bezielde begeleiding van producent Juul Op Den Kamp en in de thuisstudio van Rob Veugelaers.</p>


Rutger Lemm

Kopstuk #2: de lessen van Coco Schrijber

<div class="lead">
<p>Vrij Nederland en hard//hoofd presenteren <em>Kopstuk</em>. In deze podcast gaan filmmaker Mea Dols de Jong en schrijver Rutger Lemm  in gesprek met mensen die ze bewonderen. Aflevering 1: Rutger Lemm spreekt Arnon Grunberg.</p>
</div>
<p>In deze losse, open &#8216;mentorgesprekken&#8217;, voorafgegaan door een tune van <a href="https://www.facebook.com/geitenkwark/" target="_blank">Herman in een bakje Geitenkwark</a>, leggen wij hosts om beurten onze kwetsbaarheid en onzekerheid als jonge makers op tafel. We hopen dat onze gast ons zo iets kan leren, ons kan inspireren of ons zelfs kan troosten in deze verwarrende tijden (het voordeel van audio is dat je het niet ziet als we bij hen op schoot gaan liggen huilen). In <a href="https://soundcloud.com/user-562263738/kopstuk-0-mea-dols-de-jong-en-rutger-lemm" target="_blank">aflevering 0</a> leggen we het concept uit.</p>
<p><em>Kopstuk</em> is geïnspireerd door Amerikaanse voorbeelden als <em>WTF</em> met host Marc Maron, <em>You Made It Weird</em> met Pete Holmes, <em>Fresh Air</em> met Terry Gross en <em>By The Way</em> met Jeff Garlin (het gros van deze podcasters is tevens stand-up comedian). In 2014 verkoos <em>Slate</em> het interview van Maron met zijn comedy-vriend Louis CK tot beste <a href="http://www.slate.com/articles/arts/ten_years_in_your_ears/2014/12/best_podcast_episodes_ever_the_25_best_from_serial_to_the_ricky_gervais.html" target="_blank">podcast-aflevering aller tijden</a>. <em>Kopstuk</em> wordt gemaakt onder bezielde begeleiding van producent Juul Op Den Kamp en in de thuisstudio van Rob Veugelaers.</p>
<div class="figure--right">
<figure id="post-353504 media-353504" class="align-none"><img decoding="async" src="https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2017/03/Lemm-2.jpeg" srcset="https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2017/03/Lemm-2-320x393.jpeg 320w, https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2017/03/Lemm-2-640x785.jpeg 640w, https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2017/03/Lemm-2-1280x1570.jpeg 1280w, https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2017/03/Lemm-2-1920x2355.jpeg 1920w" alt="" /><figcaption>Grunbergs discipline en productiviteit zijn een bron van fascinatie (en, laat ik eerlijk zijn, afgunst).</figcaption></figure>
</div>
<p>In deze eerste aflevering ga ik (Rutger) in gesprek met schrijver Arnon Grunberg, die ik als 18-jarige al eens interviewde voor de schoolkrant. Destijds wilde ik vooral leren hoe ik een schrijver kon worden, nu probeerde ik te achterhalen hoe ik een betere schrijver kan zijn. Met name Grunbergs discipline en productiviteit zijn een bron van fascinatie (en, laat ik eerlijk zijn, afgunst).</p>
<p>Daarnaast vroeg ik me af hoe hij die toewijding combineert met zijn afkeer van verbinding: in relaties, maar ook met uitgeverijen en andere opdrachtgevers. Ik woon zelf na een aantal jaren worstelen met bindingsangst eindelijk gelukkig samen met vriendin en konijn, terwijl Grunberg sinds het overlijden van zijn moeder pas emotionele ruimte lijkt te hebben (zie ook zijn meest recente roman <em>Moedervlekken</em> en de documentaire <em>Moeder &amp; Grunberg</em>).</p>
<p>Natuurlijk was ik zenuwachtig, zoals altijd als je iemand interviewt die te slim voor deze wereld is – zeker toen Grunberg begon over &#8216;interviewers die zich slecht voorbereiden&#8217; en ik bang werd dat ik dit als een stille hint moest opvatten. Maar na afloop aten we de macarons die hij had meegebracht (uit de Beethovenstraat) en maakte hij een tevreden indruk. Hij zei dat hij had genoten van het verhaal over een mislukte partnerruil van mijn hand.</p>
<div class="figure--right">
<figure id="post-353505 media-353505" class="align-none"><img decoding="async" src="https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2017/03/Lemm.jpeg" srcset="https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2017/03/Lemm-320x240.jpeg 320w, https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2017/03/Lemm-640x480.jpeg 640w, https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2017/03/Lemm-1280x960.jpeg 1280w" alt="" /></figure>
</div>
<p>Een paar dagen later ontving ik een mail met een voorstel om onze vriendinnen voor een avond uit te wisselen. Toen ik na een paar half-ironische mails over en weer toch vriendelijk bedankte omdat ik nu echt honkvast geworden ben, schreef hij: &#8216;Een ex zei gisteren tegen me: &#8220;Jij houdt van het ongeluk. Dat is moeilijk voor mensen die graag gelukkig willen zijn.&#8221; Ik heb er alle begrip voor dat jij bij de mensen hoort die graag gelukkig willen zijn.&#8217;</p>
<p>Arnon Grunberg: meester van de verwarrende levenswijsheid.</p>
<figure>
<div class="video">
<div class="gpdr-overlay-wrapper">
    <script type="text/plain" class="gpdr-iframe gdpr-service-soundcloud">
        <iframe width="500" height="400" scrolling="no" frameborder="no" src="https://w.soundcloud.com/player/?visual=true&#038;url=https%3A%2F%2Fapi.soundcloud.com%2Ftracks%2F292398948&#038;show_artwork=true&#038;maxwidth=500&#038;maxheight=750"></iframe>    </script></p>
<div class="row">
<div class="col-sm-12">
<div class="gdpr-content">
<h4>SoundCloud</h4>
<p>Deze dienst is alleen beschikbaar wanneer alle cookies zijn geaccepteerd</p>
<p>                <a href="javascript: Cookiebot.renew()" class="gdpr-settings btn btn--primary button--primary">Wijzig cookie voorkeur</a>
            </div>
</p></div>
</p></div>
</div>
</div>
</figure>
<div class="info-box">
<p>Abonneer je op <em>Kopstuk</em> in <a href="https://itunes.apple.com/nl/podcast/kopstuk/id1210047872?mt=2" target="_blank">iTunes</a> of <a href="http://www.stitcher.com/podcast/kopstuk?refid=stpr" target="_blank">Stitcher</a> (Android).</p>
<p>Meer podcasts? Volg <a href="https://soundcloud.com/user-562263738/aflevering-1-arnon-grunberg" target="_blank">de nieuwsbrief van Vrij Nederland</a>.</p>
</div>


Videocolumn Ma Jun: De wereld verbeteren? Dat begint toch écht bij jezelf

Racisme? Antisemitisme? Gevoeligheden boeien niet op internet (deal with it, oude media)

Kopstuk #2: de lessen van Coco Schrijber

Kopstuk: een nieuwe podcast van bewonderaars