De meeste films deugen niet

Columns van de week

Chard van den Berg en Hannah Prins

Roman
melancholie is de levensverzekering van Gie Bogaert, de Vlaamse schrijver die net met Luchtgezichten zijn &#8216;trilogie van het haalbare&#8217; voltooid heeft. In zijn oeuvre &#8211; acht romans groot intussen &#8211; speelt altijd weer weemoed, en verlangen dat zich van plaats noch tijd wat aantrekt. In Luchtgezichten stelt Bogaert scherp op een man en een vrouw die wat weggewaaid worden door het leven. Er is Lambert, een weemoedige spiegelrestaurateur die is blijven hangen in een spaarzame jeugdliefde &#8211; twee kleine kussen en een handvol feeërieke momenten verbinden hem met Lana, &#8216;het wintermeisje&#8217; dat uit zijn leven verdwenen is. Bij toeval vindt hij haar terug: ze is blind geworden en zoekt een voorlezer. En zo raken hun levens toch weer verstrengeld.
Bogaert schrijft het allemaal op in weifelend, zintuiglijk proza. Nu worden broeierige intimiteit en overdadig gekruide schmalz slechts van elkaar gescheiden door een dun koord &#8211; alleen een evenwichtskunstenaar dondert er niet af. En Bogaert is helaas niet behendig genoeg. Al te vaak is Luchtgezichten een knieval voor het cliché. Dan worden wolkenpartijen al te soezerig beschreven, noteert Bogaert kaduke metaforen, doet hij aan krakkemikkige lyriek en last hij droomsequenties in vol naïef-zomerse argeloosheid, weggerukt uit een arcadische kindertijd. Er wordt ook nogal eens een deur ingetrapt die al wagenwijd openstond &#8211; wat moet een mens met de gedachte &#8216;dat de tijd dat misschien met herinneringen doet: hij maakt de dingen anders dan wij geloven dat ze waren&#8217;?
Tegelijk charmeert de zachtzinnigheid van Bogaert ook. Hij aait zijn personages met zachte hand het boek in, laat op elke pagina een spoor van het olijke duo hunker en verlangen achter, en doet geen moeite om de kwetsbaarheid van zijn twee antihelden weg te parfumeren. Luchtgezichten wordt zo een ronduit romantische etude, een intieme dans op tweeënhalve tegel, die ook de toeschouwers vertedert. Want waarom anders ging ik na verloop van tijd de twee personages een melodieus happy end toewensen?
Dat komt er natuurlijk niet, en Luchtgezichten blijft op twee sporen lopen: tactiel herinneringsproza dat de melancholie in sloten aanvoert, en te heet opgediende clichés waaraan de estheet zijn lippen brandt. Een innemend tableautje, ontsierd door te dik aangezette brokken verf.
Gie Bogaert
Luchtgezichten
Podium
136 p., € 16,–

Altijd weer weemoed