Evert Nieuwenhuis houdt duurzaamheidsclaims tegen het licht. Deze keer: drie gebeurtenissen en ontwikkelingen die de smoggrijze lucht van 2015 iets deden klaren.

Ik heb dit jaar geen bijeenkomst over duurzaamheid en klimaatverandering bijgewoond zonder dat iemand verkondigde dat ‘2015 de geschiedenis in zal gaan als het keerpunt’. Steevast volgde een betoog waarom de klimaattop in Parijs anders dan alle andere zou zijn. ‘COP21’ was inderdaad historisch (meer politieke wil dan ooit), maar ook ontnuchterend: de maatregelen zullen opwarming van meer dan 2 graden nooit voorkomen.

Ik zit er natuurlijk ook wel eens naast, maar mijn voorspelling in de eerste aflevering dit jaar van deze rubriek staat nog altijd fier overeind: ‘De glazen bol van Het Geweten kleurt dit jaar op z’n best smoggrijs: 2015 zal de geschiedenis ingaan als het jaar waarin duidelijk werd dat de mensheid best bereid is om iets aan klimaatverandering te doen, maar het zal te weinig en te laat zijn om toekomstige generaties niet met een enorme puinhoop op te zadelen.’ Waarvan akte, in Parijs.

Toch was 2015 een verrassend jaar. Drie gebeurtenissen en ontwikkelingen die de smoggrijze lucht iets doen klaren.

  1. De klimaatzaak van Urgenda tegen de Staat der Nederlanden. Wat een overwinning! Nooit eerder veroordeelde een rechter een staat omdat deze te weinig doet tegen klimaatverandering en zo de zorgplicht voor zijn burgers verzaakt. Wat tegenspartelende politici u ook vertellen, het was geen politieke rechtszaak: het enige wat de rechter toetste was of Nederland zich volgens zijn eigen – wetenschappelijk onderbouwde – inzichten aan zijn eigen doelstellingen houdt. Het oordeel van de rechter was klip en klaar: het Nederlandse beleid schiet tekort en haar burgers zullen daaronder lijden. Wereldwijd worden nu soortgelijke rechtszaken voorbereid.
  2. BigOil vertoont scheuren. Het was een zwart jaar voor de fossiele industrie. Shell verslikte zich voor miljarden dollars op de Noordpool, Obama zette een streep door de iconische Keystone XL-pijpleiding en ExxonMobil wordt onderzocht wegens het verspreiden van leugens over klimaatverandering. Nog pijnlijker is dat investeerders – van de nazaten van oliemagnaat Rockefeller tot pensioenfonds ABP – zich terugtrekken uit fossiele bedrijven. Centrale bankiers wijzen op de financiële gevaren: klimaatverandering zal hen dwingen grote reserves onbenut te laten, waardoor oliemaatschappijen veel minder waard zijn.
  3. Groene energie komt op stoom. De ene na de andere technologische doorbraak dient zich aan, met name op het gebied van zonne-energie en energieopslag. Deze worden ook steeds vaker toegepast: dit jaar werd bekend dat er meer duurzame dan fossiele opwekcapaciteit wordt geïnstalleerd. Kort gezegd: meer nieuwe zonnepanelen dan nieuwe olieputten. Als dat geen keerpunt is.