Verder na de klap heette het rapport dat een commissie onder voorzitterschap van de Limburgse gouverneur Léon Frissen uitbracht over de grootste nederlaag die het CDA leed in zijn dertigjarige geschiedenis: de twintig zetels die Jan Peter Balkenende verloor op 9 juni 2010. Het is een tikkeltje sadistisch maar met het oog op de komende Statenverkiezingen misschien toch goed nog even in herinnering te brengen hoe zwaar de dreun was die de partij te verwerken kreeg.

Het CDA ging van 2,6 miljoen kiezers in 2006 naar 1,2 miljoen in 2010, een achteruitgang van meer dan vijftig procent. ‘In de stedelijke centra van bevolking – ook buiten de Randstad – daalde de stem voor het CDA naar soms marginale percentages,’ signaleerde de commissie. Niet alleen in Amsterdam en Den Haag, ook in Arnhem, Nijmegen, Eindhoven en Zwolle keerden de kiezers zich bij bosjes van de christen-democraten af.

De bewoners van de slaapsteden en vinexwijken liepen over naar de VVD. De provincie Limburg – sinds...