Hoe verwoestend zwijgen kan werken, werd zelden zo indrukwekkend in beeld gebracht.
Op de avond zelf – het overkomt me helaas niet vaak – had ik al ademloos gekeken. En toen ik zondagmiddag langs de herhaling zapte, bleef ik wéér kijken. Het zwijgen van Loe de Jong heet het kleine meesterwerk, geregisseerd door Simonka de Jong, de kleindochter van de befaamde oorlogshistoricus.

De film (terug te zien via het onvolprezen Uitzending Gemist) vertelt zo’n verhaal dat je niet kunt verzinnen. En was het wél fictie geweest, dan had de auteur zijn uiterste best moeten doen om het geloofwaardig te laten lijken.

Uitgangspunt is de vondst van een dikke envelop na het overlijden van Loe de Jong in 2005. De inhoud bleek nogal ‘explosief’. Er zaten brieven en foto’s in van zijn tweelingbroer Sally, die na een afgrijselijke vlucht door Europa was opgepakt en in Auschwitz aan zijn einde was gekomen. Ook zijn vrouw was in het kamp gestorven. Hun twee zoontjes, destijds achtergelaten ‘in de...