Gezellig

In een van de interviews met de schrijver Kluun, naar aanleiding van zijn nieuwe boek, noemt hij zich een ‘diapositief’ van Arnon Grunberg. Hij, de blijmoedige, stelt zich kennelijk tegenover de zwartgallige. Ik vrees derhalve dat dit voor sommigen geen opgewekt nummer is; het bevat weinig Kluun en veel Grunberg. Gewoonlijk ruimen we elke week al tweederde pagina in voor zijn adviezen: ‘Sommige mensen menen overigens dat over het onzegbare wel gezongen mag worden’ (pag. 84).

Daaraan voegen wij deze week ook zijn rede toe over de betekenis van het herdenken van de Tweede Wereldoorlog (pag. 58). Opnieuw weet Grunberg zijn lezers of toehoorders te treffen waar het pijn kan doen. Zo wijst hij er op hoe het herinneren een vorm van vergeten is geworden door de neiging zich collectief slachtoffer te wanen (uiteindelijk was iedereen slachtoffer van Hitler, en die is dood) en door de vernietiging van miljoenen mensen te mythologiseren. Grunberg noemt het naoorlogse antifascisme een...